Hormon Testi Ne Zaman Yapılır | Nerede ve Nasıl Yapılır?

Hormon testi nasıl yapılır?

Hormon testleri, hangi hormonun testinin yapılacağına bağlı olarak tükürük, kan ve idrar örneklerinden yapılmaktadır. Tabi bu testi yaptırabilmek için öncelikle sağlık ocaklarından veya hastanelerdeki Dahiliye (İç Hastalıkları) Bölümünden randevu almanız gerekmektedir. Daha sonrasında şikayetinize göre doktorunuz sizin için uygun olan hormon testini yapacaktır. Hormon testini yaptıracağınız zaman aç karnına olmanız test sonuçları açısından faydalı olacaktır. Ayrıca yaptıracağınız hormon testi için uygun olan bir zaman aralığı varsa o zamanlarda doktora gitmeniz gerekmektedir. Örneğin; kadınlık hormonları için test yapılacaksa kadınlar regl dönemlerinin 3. veya 4. günlerinde doktora gitmelidirler. Testin sonucuna göre doktorunuz sizi bir endokrinoloji uzmanına yönlendirerek hormon bozukluğuna tanı konulmasını ve tedavi edilmesini sağlayacaktır.

Hormon testlerinde hangi örneğin kullanılacağının yapılan hormon testine göre farklılık göstereceğinden bahsetmiştik. Şimdi hep beraber tükürük, kan ve idrar örneklerinin hangi hormon testleri için kullanıldığını inceleyelim.

Tükürük ile yapılan hormon testleri nelerdir?

Tükürük testi ile incelenmekte olan hormonlar steroid yapıda olan hormonlardır. Bu steroid yapıda olan hormonlara Kortizol, Progesteron ve DHEA örnek olarak verilebilir. Steroid yapıda olan hormonların ortak özelliği yağda çözünmeleri ve kolesterol ile benzer yapıya sahip olmalarıdır. Bu nedenle kan serum değerlerinin ölçümü bu hormonları değerlendirmede yetersiz kalabilmektedir.

Adrenal Stres Test, kortizol testi olarak bilinir ve kortizol hormonunun yanında diğer stres hormonlarının da gün içerisinde alınan farklı tükürük örneklerinde incelenmesiyle yapılır. Adrenal Stres Testi, tükenmişlik sendromunun teşhisinde önem taşımaktadır ve stres hormonlarına (Kortizol, 17-OH Progesteron, DHEA) ve IGA Saliva ve Glutenİntolerans değerlerine bakılarak yapılmaktadır.

İdrar ile yapılan hormon testleri nelerdir?

İdrar testi ile incelenmekte olan hormonlar 5-HIAA (5-OH-İndol Asetik Asit), 17-Ketosteroid, Aldosteron, ADH (Vazopressin), Katakolaminler (Dopamin, Epinefrin, Nörepinefrin,), Metanefrin, Serbest Kortizol ve VMA (VanilMandelik Asit)’dır. Bu hormonlardan Aldosteron ve ADH böbreklerden su emilimi üzerine etkili olan hormonlardır. Katekolaminlerin görevi de vücudu acil durumlara hazırlamaktır. Bunu da hücreleri ve sinir sistemini uyararak yapmaktadırlar. Metanefrin ve VMA (VanilMandelik Asit) ise Epinefrinin yani diğer bir ismiyle adrenalinin metabolitleridirler. Kortizolün ise daha önce vücutta stres hormonu olarak görev yaptığından bahsetmiştik.

Peki, idrarda neden Katekolaminler inceleniyor diye soruyorsanız bunun cevabı bu hormonların salgılandığı böbrek üstü bezlerinde ve sinir sisteminde bir tümörün olup olmadığını anlamak için olacaktır. Eğer bir tümör varsa bu tümörler metabolizmayı bozarak daha fazla katekolamin sentezlenmesine sebep olacaklardır.

İdrar hormon testi yaptırmadan önce beslenmeye dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu durum genel olarak tüm hormon testleri için de geçerlidir. Çok fazla yağlı, tatlı ve tuzlu yemekten kaçınılmalı dengeli bir diyetle beslenilmesi gerekmektedir. Ayrıca idrar hormon testini yaptıracak olan kişiler mümkünse sabah ilk idrar ile bu testi yaptırmalıdırlar. Bunun sebebi ise sağlıklı sonuçların elde edilmesi açısından idrarın en az dört saat idrar kesesinde beklemesinin gerekmesidir. Kısa zamanda çok su içerek yapılan testlerden elde edilen sonuçlar yanlış olabilmekte ve bu nedenle yanlış teşhise de sebep olabilmektedir.

Kan ile yapılan hormon testleri nelerdir?

Hormonlar vücudumuzda kan ile taşınan moleküllerdir. Bu nedenle yaptırabileceğimiz tüm hormon testleri kan ile yapılabilmektedir. Kan ile en sık bakılan hormon testleri şu şekildedir:

T3 ve T4 Hormonları: Tiroidin fonksiyonlarını değerlendirmek için bakılan hormonlardır.

TSH (Tiroit Uyarıcı Hormon): Tiroit bezini uyaran hormondur. T3 ve T4 hormonlarının sentezi üzerinde de etkilidir.

FSH (Folikül Uyarıcı Hormon): Yumurta ve spermin üretimini etkilemektedir. Kadınlarda gebelik için önemli bir hormondur.

FSH Hormonu Üretimini Yükselten Yiyecekler

LH (Luteinize Edici Hormon): Bu hormon kadınlarda yumurtalıkları uyararak ovulasyonu başlatmakta, erkeklerde ise testisleri etkileyerek testosteron salgılanmasını sağlamaktadır.

LH Kaç Olmalıdır | LH Testi Nasıl Yapılır | LH Normal Değerleri Nelerdir

Estradiol (Östrojen): Yumurtalıklardan salgılanan bu hormon, rahim duvarı gelişimini destekler ve dişi ikincil karakterlerinin gelişimini ve devamını sağlar.

ß – HCG (Beta HCG): Kadınların hamile olup olmadığını anlamak için bakılan kan değeridir.

Prolaktin: Kadınlarda meme dokusunun gelişimini sağlar ve süt oluşumunda etkilidir.

Testosteron: Erkeklerin cinsiyet hormonudur. Erkeklerde testislerde üretilirken kadınlarda yumurtalıklardan salgılanır. Kadınlardaki düzeyi erkeklerden çok daha düşüktür.

Serotonin testi: Kandaki serotonin hormonu seviyesi ve serotonin eksikliği olup olmadığı ölçülür. Damardan kan alınarak yapılır. Serotonin hormonu sinir hücreleri tarafından üretilen bir kimyasaldır. Serotonin hormonu normal aralık: 50 – 200 ng/mL (0.28 to 1.14 µmol/L)’ dir

Kadınlarda hormon testi nasıl yapılır

Hormon testi kadınlarda genellikle kan değerlerine bakılarak yapılmaktadır. Doktorunuza hormon testi yaptırmak için gittiğinizde genellikle sizden bir tüp kan alırlar ve bu kan laboratuvarda incelendikten sonra sonuçlarınız çıkmaktadır.

Kadınlarda pek çok neden için hormon testi istenebilir. Bu hormon testlerinin istendiği sebebe göre hormon testini yaptırmak için bazı özel zamanlarda kan vermeye gitmeniz gerekebilmektedir. Örneğin; tüylenme sorunu için hormon testi yaptırmak istiyorsanız bu testi yaptıracağınız hormonlar kadınlık hormonlarını ilgilendirdiği için regl döneminizin 3. veya 4. günlerinde kan vermeye gitmeniz gerekmektedir. Regl döneminin 3. veya 4. günlerin kadınların bu dönemlerde yaptırabileceği hormon testleri açısından önemlidir. Peki, bu günlerde hangi hormon testleri yapılabilmektedir beraber inceleyelim.

FSH Ölçüm Testleri: FSH testi regl döneminin 3. günü itibariyle yapılabilmekle beraber istenmesinin sebebi E2 seviyesinin düşüklüğü olabilmektedir.

E2 Ölçümü: Regl dönemini 3. gününden itibaren yapılabilen bu test ile hormon tedavilerinin takibi, adet düzensizliğinin olup olmadığı, folikül kisti var mı yok mu gibi durumlar incelenebilmektedir. Ayrıca tüp bebek uygulamalarından önce de vücuttaki östrojen seviyesinin takibi için bu test istenebilmektedir. E2 değerinin fazla olması yumurtalıklarda yaşlanma olduğunun bir belirtisidir.

AMH Ölçümü: AMH yumurtalıklardaki bir protein hormonudur ve aşırı derecede yumurta yapımının engellenmesinde ve bazı durumlarda yumurta gelişiminin baskılanmasında görevlidir. Bu sebeple yumurta rezervlerini değerlendirmek için istenebilmektedir. Adet döngüsü boyunca seviyesinin kanda sabit miktarda bulunması da bu testi diğer testlere göre avantajlı bir duruma sokmaktadır. İlk ölçümlerden sonra kandaki değeri 1 ng/mL olmalıdır.

Kanda İnhibin B: Regl döneminin 3. gününden itibaren incelenebilen bu hormon yumurtalıklardan salgılanmaktadır ve FSH hormonunu baskılayabilme özelliğine sahiptir. Kandaki seviyesinin 45 pg/mL’ den az olması hamilelik şansının azalmasını işaret etmektedir.

Ayrıca her hormon testinde olduğu gibi bu testler için de kan verdiğiniz saatler sabahın erken saatleri olursa test sonuçlarınızın doğruluğu artacaktır. Bununla birlikte hormon testi yaptırmaya gittiğiniz zaman aç karnına olmanız gerekmektedir. Bu durum da test sonuçlarının doğruluğunu arttıran diğer bir faktördür.

Kadınların düzenli olarak hormon testleri yaptırması erken menopoz gibi durumların ilk evrelerde teşhisini sağlayabilmektedir. Bu nedenle kadınların yılda bir kere hormon testi yaptırması önerilmektedir.

Erkeklerde hormon testi nasıl yapılır

Erkeklerde hormon testleri genellikle erkeklik hormonu dediğimiz testosteron hormonu için yapılmaktadır. Testosteron streoid yapıda bir hormondur ve erkeklerde ergenlik döneminin başlamasıyla salgılanmaya başlamaktadır. Vücudun gelişmesini sağlamakla beraber erkeklere özgü özelliklerinde gelişmesini sağlamaktadır. Bu özelliklere vücuttaki kılların artması, sesin kalınlaşması örnek olarak verilebilir.

Testosteron seviyesinin ölçülmesi için yapılacak hormon testi sabah saat 8 ile 10 arasında aç karnına yapılması gerekmektedir. Test yapılışı kan iledir. Yapılan bu hormon testinde serbest testosteron ve toplam testosteron ölçümü yapılmaktadır.

Bu test çeşitli nedenlere bağlı olarak yapılabilmektedir. Bu nedenlerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;

Kısırlığa neden olan durumların ortaya çıkarılması
Testis tümörlerinin tespit edilmesi
Kemik erimelerinin sebeplerinin neler olduğunun anlaşılması
Hipotalamus ve hipofiz bezi rahatsızlıklarının belirlenmesi
Erkeklerdeki iktidarsızlık durumuna neden olan sebeplerin belirlenmesi
Cinsel isteksizlik nedenlerinin araştırılması

Ayrıca testosteron hormon testi yapılmasının sebebi cinsellikle ilgili bilgi elde etmek ise seks hormonlarının bağlanmasını sağlayan globülinin ölçümünün de yapılması gerekmektedir.

Erkeklerde testosteron seviyesinin fazlalığı başlangıçta cinsel performansın yükselmesinde olumlu bir etkiye sahip olsa da doğurganlığı olumsuz yönde etkilemektedir. Penis sertleşmesinde artma, penis boyunda büyüme ve cinsel performansın normalden fazla olması olumlu etkiler olarak görünse de testosteron seviyesindeki artış sperm sayısında azalmaya sebep olacağı için bu durum kısırlığa kadar gidebilmektedir.

Kadın doğum hormon testi nasıl yapılır

Hormon testi yaptırmak için Dahiliye (İç Hastalıkları) kliniğine gidilebileceği gibi hormon testi yaptırmanızı kadın doğum doktorları da isteyebilmektedir. Kadın doğum doktoruna gitme sebeplerimiz arasında adet düzensizliği, menopoz gibi hormonları ilgilendiren sebepler olabilmektedir. Bu vb. şikâyetler ile doktorumuza gittiğimiz zaman kadın doğum doktorları öncelikle hormon testi istemektedirler. Bu sayede sorunun hormonal mi yoksa başka bir sebepten mi kaynaklandığını inceleyebilmektedirler.

Kadın doğum hormon testlerini yaptırabilmek için regl döneminin 3. veya 4. günleri arasında kan vermeniz gerekmektedir. Ayrıca tahlil yaptırmaya aç karnına ve sabah erken saatlerde gitmeniz testin doğruluğu açısından önemlidir. Kadın doğum hormon testlerinde incelenen hormonlar arasında FSH, LH, E2, DHEA, Testosteron, Progesteron sayılabilmektedir.

Tüylenme hormon testi nasıl yapılır

Tüylenme ya da diğer bir deyişle hirsutizm kadınlarda siyah kılların olmaması gereken yerlerde (bıyık, çene bölgesi, göğüs ve karın gibi) büyümesi veya artmasıdır. Tüylenme genellikle hormon bozukluğundan kaynaklanmaktadır. Bu hormon çoğunlukla testosteron adını verdiğimiz erkeklik hormonunun artmasından dolayı meydana gelmektedir. Testosteron hormonu kadınlarda yumurtalıklardan veya böbreküstü bezinden salgılanmaktadır. Kandaki testosteron düzeyi normal çıkan hastalarda ise bu durum kılların testosteron hormonuna karşı duyarlılığının artmasından dolayı meydana gelmektedir.

Tüylenme için hormon testi yaptırmak istiyorsanız hastanelerin dahiliye bölümünden randevu alarak regl döneminizin 3. veya 4. gününde (tercihen regl döneminin 3. günü) doktorunuza gidip sabah saatlerinde kan tahlilinizi yaptırmanız gerekmektedir. Tahlilin aç karnına yapılması test sonuçlarının doğruluğu açısından önemlidir.

Tüylenme sorunu yaşayan bayanların kilolu ise kilo vermeleri gerekmektedir. Kilo fazlalığı tüylenmeyi arttıran bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Adet düzensizliği hormon testi nasıl yapılır

Adet düzensizliği kadınlarda adet görme süresinin en erken 21 gün, en geç ise 35 günün dışına çıkması anlamına gelmektedir. Yani eğer 21 günden daha önce veya 35 günden daha sonra adet görüyorsanız bu durum adet düzensizliği olarak adlandırılmaktadır. Normal şartlar altında bir kadının düzenli olarak adet gördüğü süre 28 günde birdir. Tabii bu durum bazı kadınlarda değişiklik gösterebilmektedir.

Adet düzensizliklerine genellikle hormonal bozukluklar sebep olabildiği gibi yumurtalık kistleri, rahim veya rahim ağzında bulunan polipler, endometrialhiperplazi ve miyomlar da sebep olabilmektedir.

Adet düzensizliği için yapılacak testlerden ilki hormon profillerine bakılmasıdır. Bu hormonlar arasında ilk olarak yumurtlama açısından önemli olan Östrojen ve FSH hormonlarına bakılmaktadır. Ek olarak tiroit hormonları ve prolaktin hormonuna da hormon testleriyle bakılabilmektedir. Yapılacak bu hormon testlerinde Östrojen, FSH ve Prolaktin hormonları için regl döneminin 3. veya 4. gününde kan testinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca prolaktin hormonu için test yapılacaksa testten bir gün önce cinsel ilişkiye girilmemesi ve meme başının uyarılmaması gerekmektedir. Tiroit hormonları içinse regl döneminde olunmasına gerek yoktur. Herhangi bir zaman aralığında yapılabilmektedirler.

Hormon testi aç mı tok mu yapılır?

Hormon testi aç karnına mı, tok karnına mı yapılır diye soruyorsanız, hormon testleri sabahları aç karnına yapılmaktadır. Gün içinde vücudumuzdaki hormon düzeyleri çok fazla değişiklik gösterdiğinden dolayı en güvenli sonuçlar sabah saatlerinde aç karnına olarak yapılmış testlerden elde edilmektedir. İnsülin hormonunu ele alırsak kandaki glikoz seviyesinin artmasıyla salgılanan bir hormon olması dolayısıyla yemek yedikten bir süre sonra insülin hormonunun kandaki seviyesi artar ve bu artış yediğimiz yemekten elde ettiğimiz glikoza göre değişmektedir. Bu neden hormon testlerini yaptırmaya giderken aç olunması en uygun sonuçların elde edilmesinde oldukça önemlidir.

Hormon testi ne zaman yapılır?

Hormon testlerinin ne zaman yapılacağı hangi hormon testinin yapılacağına veya hormon testinin neden yapıldığına göre değişiklik göstermektedir.

Eğer yapılacak hormon testi doğurganlık, tüylenme vb. gibi kadınlık hormonlarını ilgilendiren problemlerle ilgiliyse kadınların regl döneminin 3. veya 4. günlerinde sabah saatlerinde aç karnına tahlil yaptırmak için doktora gitmiş olmaları gerekmektedir.

Bazı kurumlarda hormon testi randevusuz olarak yapılmakta olsa da genellikle ilgili bölümden randevu alıp gitmek daha faydalıdır. Bu sayede hormon testi yaptırabileceğiniz günleri kaçırmamış olursunuz ve özellikle kadınlar için bu günlerin kaçırılması testin bir ay sonraya kalmasına sebep olabilmektedir.

Yapılacak hormon testi tiroit hormonu testi ise bu hormon testi için herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak kadınlarda kortizon hormonu testi yaptırılacaksa bu testin sabah saatlerinde (genellikle sabah 9 civarı) yapılması doğru sonuç açısından önemlidir. Sabah saatleri geçirildiği takdirde testten doğru sonuç elde edilemeyebilir. Prolaktin hormonu testi yaptırılacaksa bu hormon testi de adetin 3. veya 4. günü yapılması gerektiği gibi aynı zamanda bu hormon testini yaptırmadan bir gün önce cinsel ilişkiye girilmemeli ve meme başı uyarılmamalıdır. Prolaktin hormonu kadınlarda süt salgılanmasıyla ilgili bir hormon olması nedeniyle meme başının uyarılması prolaktin hormonunun salgılanmasını uyarır ve bu nedenle kandaki seviyesi artış göstermektedir.

Hormon testi hangi bölümde yapılır?

Hormon testi hastanelerde ve sağlık ocaklarında yapılabilmektedir. Sağlık ocaklarında hormon testini yaptırma isteğiyle doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Kendisi sizi ilgili birime yönlendirecektir. Ancak hastanelerde hormon testi yaptırmak için ilk olarak Dahiliye bölümünden randevu almanız gerekmektedir. Dahiliye (İç Hastalıkları) Bölümündeki doktor tahlil sonuçlarına göre sizi bir Endokrinoloji uzmanına yönlendirebilir. Hastanelerin Endokrinoloji bölümünde bulunan Endokrinolog doktorlar hormon bozukluklarına tanı koyarlar ve bu hormon bozukluklarını tedavi ederler.Bazı hastanelerde endokrinoloji uzmanından direk randevu alınabilmektedir ancak genel işleyiş dahiliye doktorunun yönlendirmesi ile olmaktadır.

Hormon testi nerede yapılır? Hormon testi sağlık ocağında yapılır mı?

Hormon testlerini sağlık ocaklarında ve hastanelerde yaptırabileceğiniz gibi özel hastanelerde de yaptırabilirsiniz. Hastanelerde hormon testi için öncelikle Dahiliye (İç Hastalıkları) Bölümüne gitmeniz gerekmektedir. Devlet hastanelerinde genel hormon testleri için bir ücret alınmamaktadır ancak bazı özel hormon testlerinden ücret alınabilir. Özel hastanelerde ise hormon testi fiyatları değişiklik göstermekle beraber 220 TL civarındadır. Ayrıca bazı özel hastanelerde sigorta indirimi de yapılabilmektedir.

Hormon testleri sağlık ocaklarında da yapılabilmektedir.Ayrıca sağlık ocaklarında hormon testlerinin sonuçları kısa sürede çıkabilmektedir. Gideceğiniz sağlık ocağını arayıp bu testin yapılıp yapılamayacağını sormanız da hormon testini yaptırmadan önce bilgi edinmenizi sağlayabilir. Eğer sağlık ocağı bu testi yapmıyorsa sizi testi yaptırabileceğiniz bir başka sağlık ocağına veya hastaneye yönlendirecektir.

Hormon Testi Nasıl Yapılır | Hormon Testi Ne Zaman ve Nerede Yapılır konusuyla bağlantılı, ilginizi çekebilecek diğer paylaşımlar,

önceki yazı

Hormon Test Sonuçlarının Normal Değerleri Nelerdir?

sonraki yazı