Hormon testi nedir?
Hormon, vücudumuzdaki endokrin bezlerden veya organlardan salgılanıp kana verilen, polipeptid, steroid ve amin yapıda olan moleküllerdir. Hormon testi ise vücudumuzdaki hormon seviyelerini tespit etmek için yapılan bir testtir.Hormon testleri ilgili hormona göre hastalardan alınan tükürük, kan ya da idrar örneğiyle yapılabilmektedir.
Hormonların polipeptid, steroid ve amin yapıda moleküller olduğundan bahsetmiştik. Bunlara örnek vermek gerekirse; insülün hormonu polipeptid yapıda, kortizol hormonu steroid yapıda, epinefrin ve tiroksin ise amin yapıdaki hormonlardır. Hormonlar üretildiği salgı hücresinden kana verilirler ve kan yoluyla kendilerinin hedefi olan hücre veya dokuya iletilirler. İletildikleri doku veya hücrelerde reseptörlerine bağlanarak bir hücresel tepkime dizisi başlatırlar ve vücudumuzdaki çeşitli olayları düzenlerler.
Hormonlar vücudun işleyişinde önemli rol oynamaktadırlar. Örneğin insülin hormonu vücudun işleyişinde önemli bir hormondur. İnsülin kanda bulunan glikozun dokulara girişini sağlamaktadır. Böylece kandaki glikoz seviyesi düşer ve hücreler kendi enerjilerini elde edebilecekleri yakıtı elde etmiş olurlar.İnsülin hormonunun az salgılanması veya hücrelerin insülin hormonuna az tepki vermeleri sebebiyle şeker hastalığı oluşmaktadır. Bu hastalığın tedavisi günümüzde insülin iğneleriyle sağlanmaktadır. Bunlara ek olarak, bir hormon başka bir hormonun salınımını uyarabilir veya engelleyebilir, sindirim sistemi gibi vücut sistemlerinin işlevini düzenleyebilir. Ayrıca hormonlar metabolizma hızını ve bireyin genel sağlığını ve davranış kalıplarını da önemli ölçüde etkilemektedirler.
Vücudumuzda pek çok hormon bulunmaktadır ve bu hormonlarında birçok etkisi vardır. Örneğin, büyüme, gelişme, kilo alıp verme, ruh hali, sindirim sistemi, doğurganlık, tüylenme vb. durumlar vücudumuzda salgılanan hormonların kontörlünde olan durumlardır. Hormonların yetersiz veya fazla salgılanması ise çeşitli sağlık sorunlarını oluşturmaktadır. Bundan dolayı doktorlar pek çok farklı sebep için hormon testi yapılmasını isteyebilmektedirler. Doktorların en çok istediği hormon testleri nelerdir, birkaç örnek vermek gerekirse;
- TSH, T4, T3: Guatr gibi tiroit bezinin işleviyle ilgili olan hastalıklar için
- Prolaktin: Adet düzensizliği ve memeden süt gelmesi gibi durumlarda istenir.
- İnsülin: Şeker hastalığının tanısında kullanılmaktadır.
- Testosteron, Östrojen ve DHEAS: Tüylenme, adet düzensizliği, aşırı kilo alımı gibi durumlarda testleri istenen hormonlardır.
- Kortizol, Aldosteron, ACTH: Böbrek üstü bezinin fonksiyonları için istenen hormon testleridir.
Şimdi gelin hep beraber vücudumuzdaki bazı hormonları ve etkilerini tanıyalım.
FSH (Folikül Uyarıcı Hormon): Yumurta ve sperm üretimini uyarır ve hipotalamus hormonları tarafından kontrol edilir. Anteriyör hipofiz bezinden salgılanır.
LH (Luteinize Edici Hormon): Yumurtalık ve testisleri uyarır ve hipotalamus hormonları tarafından kontrol edilir. Anteriyör hipofiz bezinden salgılanır.
TSH (Tiroit Uyarıcı Hormon): Tiroit bezini uyarır ve hipotalamus hormonları tarafından kontrol edilir. Anteriyör hipofiz bezinden salgılanır.
ACTH (Adenokortikotropik Hormon): Adrenal korteksi uyararak kan glukoz düzeyini arttıran glukokortikoidleri salgılatır ve hipotalamus hormonları tarafından kontrol edilir. Anteriyör hipofiz bezinden salgılanır.
T3 (Triiyodotironin) ve T4 (Tiroksin): Metabolik süreçleri uyarır ve sürdürür ve TSH tarafından kontrol edilirler. Tiroit bezinden salgılanırlar.
Androjenler: Sperm oluşumunu destekler ve erkek ikincil karakterlerinin gelişim ve devamını sağlar. FSH ve LH tarafından kontrol edilir, testislerden salgılanır.
Östrojenler: Rahim duvarı gelişimini destekler, dişi ikincil karakterlerinin gelişimini ve devamını sağlar. FSH ve LH tarafından kontrol edilir, yumurtalıklardan salgılanır.
Hormon testi sonuçları normal değerler
Hormon testi sonuçlarının normal değerleri aşağıdaki gibi olmalıdır.
Progesteron:
Erkekte 0,1-1 ng/ml
| Kadınlarda | Normal Değerler |
| Foliküler Faz | 0,2-1,4 ng/ml |
| Luteal Faz | 4-25 ng/ml |
| Menopoz | 0,1-1 ng/ml |
FSH (Folikül Uyarıcı Hormon): Kadınlarda hamile kalma üzerinde etkisi bulunur. Bu sebeple doğurganlık durumu araştırılırken bakılan hormonlardan biri de FSH’ dır. FSH testi yaptırmak oldukça kolaydır.
| Kadın | Erkek | |
| 0-6 ay | 1-4 mlU/ml | 1-4 mlU/ml |
| 7 ay-12 yaş | 0,2-3 mlU/ml | 0,2-3 mlU/ml |
| 13-15 yaş | 1-8 mlU/ml | 1-15 mlU/ml |
| 16-50 yaş | 2-10 mlU/ml | 1-15 mlU/ml |
| 51-60 yaş | 20-140 mlU/ml | 1-15 mlU/ml |
| 60 yaş üstü | 30-118 mlU/ml | 1-15 mlU/ml |
FSH hormonu kadınlarda ve erkeklerde 12 yaşına kadar aynı seviyede bulunmaktadır. Ancak ergenliğe girişle beraber bu hormon seviyesinde farklılıklar gözlenmeye başlamaktadır. Erkeklerde ergenlikle beraber yaşlılığa kadar bu hormonun seviyesi 1-15 mlU/ml aralığında sabitlenmektedir. Erkeklerde sperm üretiminden sorumlu olan bu hormonun belli düzeyde sürekli salgılanması ile erkeklerde sürekli bir sperm üretimi bulunmaktadır. Erkeklerin sperm üretimi kadınların yumurta üretimi gibi döngüsel olmadığı için kadınlarda FSH değerleri yaşa ve döngü içerisindeki zamana göre değişirken erkeklerde böyle bir durum gözlenmez.
| Kadınlarda | Normal Değerler |
| Ovulasyon Dönemi | 6,3-24 mlU/ml |
| Foliküler Faz | 2-10 mlU/ml |
| Luteal Faz | 1,5-7,0 mlU/ml |
| Hamilelik | 2-10 mlU/ml |
| Menopoz | 20-140mlU/ml |
LH (Lutein Yapıcı Hormon): Kadınlardaki üremenin normal ve sağlıklı gerçekleşmesini sağlamaktadır.
Erkekte 1-18 mlu/ml
| Yaş Aralığı | Kadınlarda Normal Değerler |
| 0-6 ay | 1-18 mlU/ml |
| 7 ay-12 yaş | 0,2-5 mlU/ml |
| 12 yaş | 2-10 mlU/ml |
| 13-15 yaş | 2-10 mlU/ml |
| 16-50 yaş | 2-15 mlU/ml |
| 50 yaş üstü | 20-90 mlU/ml |
| Kadınlarda | Normal Değerler |
| Ovulasyon Dönemi | 2-15mlU/ml |
| Folikül Fazı | 2-15mlU/ml |
| Luteal Faz | 5-20mlU/ml |
| Hamilelik | 2-15 mlU/ml |
| Menopoz | 10-90mlU/ml |
E2 (Estradiol, Östrojen): Doğurganlık için önemli olan bir diğer hormondur.
Erkekte <62 pg/ml
| Kadınlarda | Normal Değerler |
| Ovulasyonda | 29-97 pg/ml |
| Foliküler Faz | 30-119 pg/ml |
| Luteal Faz | 97-216 pg/ml |
| Hamilelik | 10-35 pg/ml |
| Menopoz | 58 pg/ml |
| Yaş Aralığı | Kadınlarda Normal Değerler |
| 0-12 yaş | 2-18 pg/ml |
| 13-15 yaş | 11-38 pg/ml |
| 16-50 yaş | 30-119 pg/ml |
| 50 yaş ve üstü | 10-35 pg/ml |
Prolaktin:Doğum yapmış kadınlarda süt salgılanmasında etkilidir.
| Erkekte Normal Değerler | Kadında Normal Değerler |
| 1,5-19 mlU/ml | Döngü: 13,-25 mlU/ml |
| Menopoz: 0,7-19 mlU/ml |
TSH (Tiroit Uyarıcı Hormon): Tiroit bezini uyararak tiroit bezi hormonlarının (T3 ve T4) salgılanmasını sağlar.
| 4 gününü doldurmamış bebeklerde | 1-39 mlU/ml |
| Çocuklarda | 0,7-6,4 mlU/ml |
| Erişkinlerde | 0,4-4,2 mlU/ml |
T3 (Triiyodotirinin): Normal Değerleri: 0,9-2,5 nmol/L
T4 (Total Tiroksin): Normal Değerleri: 60-120 nmol/L
Hormon testi nedir | Test sonuçlarının normal değerleri nelerdir konusuyla bağlantılı, ilginizi çekebilecek diğer paylaşımlar;
- Hormon Testi Nasıl Yapılır | Kadın ve Erkek İçin Kan, Tükürük ve İdrarla Yapılan Hormon Testleri
- Yağ Yakan Hormonlar Nelerdir? Kilo Vermek İçin Harekete Geçirebilir misiniz?
- Peptidler: Yüz ve Cilt Bakımında Kullanılan Peptidler | Pentapeptid, Oligopeptid, Bakır Peptid, Nöropeptid
- Beyindeki Nörotransmitter Maddeleri Artırmak İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Beyindeki Nörotransmitterleri Artıran Besinler Nelerdir?
- Nörotransmitter Maddeler Nelerdir
- Düşük Testosteron Seviyesi: Sebepleri Nelerdir, Nasıl Tedavi Edilir?
- Tiroid Problemleri: Nelerdir? Ne Sebep Olur?