Lüteinizan hormon (LH) hem erkekler hem de kadınlar için önemli bir hormondur. Bu hormon bir gonadotropin (cinsiyet bezlerini uyarıcı hormon) olarak bilinir ve hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel organları etkiler. Kadınlarda yumurtalıkları ve erkeklerde ise testisleri etkiler. LH, ergenlik, menstürasyon (regl) ve fertilitede (doğurganlık) rol oynar. Kandaki LH miktarı, çeşitli üreme sağlığı sorunları ile ilişkili altta yatan sorunları işaret edebilir. Bu nedenle belirli durumlarda LH hormon testi yaptırmak önem arz edebilir.
Luteinizan hormon nedir?
LH, hipofiz bezinde üretilen bir hormondur. Hipofiz bezi beynin alt kısmında bulunur ve kabaca bezelye büyüklüğüdür. Kadınlarda LH adet döneminin önemli bir parçasıdır. Hipofiz bezinde yapılan başka bir gonadotropin olan folikül uyarıcı hormon (FSH) ile beraber çalışır. FSH yumurtalık folikülünü uyarır ve yumurtanın büyümesine neden olur. Ayrıca FSH folikülde östrojen üretimini tetikler.
Östrojendeki artış, hipofiz bezine FSH üretimini durdurmasını ve daha fazla LH yapmaya başlamasını söyler. LH’ a geçiş yumurtanın yumurtalıktan salınmasına neden olur, buna ovulasyon (yumurtlama) denir. Boş folikülde, hücreler çoğalırak corpus luteumu meydana getirirler . Bu yapı, hamileliği sürdürmek için gerekli bir hormon olan progesteronu salgılar. Hamilelik meydana gelmezse, progesteron seviyeleri düşer ve döngü tekrar başlar.
Erkeklerde de hipofiz bezi LH üretir. Hormon, testislerindeki Leydig hücreleri adı verilen belirli hücrelerde reseptörlere bağlanır. Bu, sperm hücreleri üretmek için gerekli bir hormon olan testosteronun salınmasını sağlar .
LH Testi Nedir (luteinize edici hormon kan testi)
LH kan testi, kan dolaşımındaki LH miktarını ölçer. Eğer bir kadınsanız, kan dolaşımınızdaki bu hormon miktarı yaşla ve adet döngüsü boyunca değişiklik gösterir. Ayrıca hamilelikle de değişir. Eğer doktor doğurganlık ile ilgili bir LH testi isterse, kadının yükselen ve düşen hormon seviyelerini izlemek için birden fazla test yaptırması gerekebilir. LH seviyeleri, idrar numunesinin analiz edilmesiyle de ölçülebilir.
Erkeklerde doktor, temel LH seviyesini tespit etmek için LH testi isteyebilir. Doktorunuz ayrıca size bir gonadotropin salgılama hormonu (GnRH) enjekte ettikten sonra LH seviyesini ölçebilir. Bu hormonu aldıktansonra LH seviyesini ölçmek, hipofiz bezinde veya vücudunuzun başka bir parçası ile ilgili bir sorununuz varsa bunu doktorunuza söyleyebilir.
LH Testi Neden Yapılır? Luteinize edici hormon kan testi neden yapılır?
Doktorun LH kan testi talep etmesinin birçok nedeni vardır. LH seviyeleri, adet sorunları, doğurganlık ve ergenliğin başlangıcı ile alakalıdır.
Bir doktorun LH testi istemesinin nedeni aşağıdakiler olabilir;
- kadın hamile kalmakta zorlanıyor
- kadının düzensiz adet dönemleri var ya da adet dönemleri hiç yok
- kadının menopoza girdiğinden şüpheleniliyor
- erkeğin düşük kas kütlesi veya cinsel istek azalması gibi düşük testosteron seviyelerinin olduğunu gösteren işaretler var
- hipofiz bozukluğu şüphesi var
- erkek ya da kız, ergenliğe çok geç veya çok erken giriyor gibi görünüyorsa
Doktor, LH kan testini, testosteron, progesteron, östradiol ve FSH testi gibi diğer hormon ölçümleriyle koordineli olarak isteyebilir.
1. Adet döngüsü ve menopoz
Eğer eksik veya düzensiz adet dönemleriniz varsa, doktorunuz altta yatan nedeni bulmak için kan dolaşımınızdaki LH miktarını belirlemek isteyebilir. Menopozdan sonra LH seviyeleri yükselmelidir, çünkü yumurtalıklarınız artık işlev görmez ve LH ın izinden gider.
2. Doğurganlık
Gebe kalmakta güçlük çekiyorsanız, doktorunuz LH kan testi isteyebilir. LH seviyeleri, kadının yumurtalıklarında yumurta tedarikiyle ilgili ve erkeğin sperm sayısı ya da fertiliteyi etkileyen her iki durumla ilgili bir problemi gösteriyor olabilir.
3. Ergenlik
Daha genç insanlar için, doktor gecikmiş veya erken gelen ergenliğe neden olan altta yatan nedenleri bulmak için LH kan testi isteyebilir. Doktor, kişinin ergenlik belirtileri gösterip göstermediğini göz önünde bulundurur. Bunlar arasında kızlarda meme büyümesi ve menstruasyon, erkeklerde testis ve penis büyümesi, hem erkeklerde hem de kızlarda cinsel organ çevresindeki kılların büyümesi sayılabilir.
4. Gebelik
İdrarda LH seviyeleri testi, yumurtlama (ovulasyon) zamanını belirlemek için kullanılabilir. LH seviyeleri artmaya başladığında, bu durum ovulasyonun bir-iki gün içinde meydana gelebileceğini gösterebilir. Bu tür testler evde yapılabilir ve genellikle gebe kalma şansını arttırmak için kullanılır. Bunun bir idrar testi ile (kan testi değil) yapıldığını unutmamak önemlidir.
LH Testi Nasıl Yapılır?
LH kan testi yaptırmak için, bir sağlık uzmanı büyük ihtimalle kolunuzdan az miktarda kan alacaktır. Bu kısa prosedür doktorun odasında veya bir laboratuvarda yapılacaktır. Numune daha sonra LH seviyeleri için analiz edilir.
Kan almak için bir sağlık uzmanı, damarların daha kolay görülmesini sağlamak için üst kolunuzu elastik bir bantla saracaktır. Cildi dezenfekte ederler ve kolunuzun iç kısmındaki bir damara iğne takarlar. İğneye bağlı tüpte kanınızdan küçük bir örnek toplanacaktır. Bu uygulama kısa ve çoğunlukla acısızdır.
Doktorunuz, birkaç gün boyunca her gün kan örnekleri almanızı isteyebilir. Kandaki LH miktarı adet döngüsüne göre değiştiğinden, LH seviyenizi doğru olarak ölçmek için birkaç örnek gerekebilir.
LH Testinin Riskleri Nelerdir?
Kanın alınması ile ilgili pek bir risk yoktur. İğne bölgesinde daha sonra morluk olabilir, ancak üzerine bir bandaj uygularsanız, bu olasılığı azaltabilirsiniz.
Kan alınırken nadiren, phlebitis (toplardamar yangısı) ortaya çıkabilir. Bu durum kan alındıktan sonra damarın iltihaplı hale gelmesidir. Eğer bu durm ortaya çıkarsa, sağlık görevlisi gün boyunca damara sıcak bir kompres uygulayacaktır. Herhangi bir kanama bozukluğunuz varsa, doktorunuza kanın alımından kaynaklanan komplikasyonlardan kaçınmasını söylediğinizden emin olun.
LH Testi İçin Nasıl Hazırlanmalıyım?
Doktorunuz kan testinize hazırlanmak için size kesin talimatlar vermelidir. Sonuçları etkileyebilecek bazı ilaçları kullanmayı bırakmanız söylenebilir, bu nedenle mutlaka doktorunuza aldığınız tüm ilaçları ve takviye ürünlerini bildirin. Kadınsanız, testten dört hafta öncesine kadar doğum kontrol haplarını ve diğer hormon haplarını kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Doktor ayrıca son periyod tarihini de bilmek isteyecektir.
Pek çok kan alımında olduğu gibi, teste girene kadarki sekiz saate kadar bir şey yemek veya içmekten kaçınmanız istenebilir.
LH testinden yedi gün önce herhangi bir radyoaktif madde ile bir test veya prosedürünüz varsa, doktorunuzu bilgilendirin. Bu maddeler test sonuçlarını etkileyebilmektedir.
LH Kaç Olmalı, LH Hormon Testinin Normal Değerleri
Doktorunuz test sonuçlarının ne zaman hazır olacağını size söyler ve test sonucunda çıkan seviyelerin anlamlarını size anlatır. Peki LH hormonu kaç olmalıdır? San Francisco California Üniversitesi Pataloji ve Laboratuvar Bölümüne göre, aşağıdaki değerler litre başına uluslararası ünitelerde ölçülen normal LH kan seviyeleridir (IU / L):
- adet döngüsünün zirvesinde kadınlar: 8.7 ila 76.3 IU / L
- adet döngüsünün foliküler fazındaki kadınlar: 1,9 ila 12,5 IU / L
- adet döngüsü luteal fazda kadınlar: 0.5 ila 16.9 IU / L
- hamile kadınlar: 1.5 IU / L’den daha az
- kontraseptif kullanan kadınlar: 0.7 ila 5.6 IU / L
- menopoz sonrası kadınlar: 15.9 – 54.0 IU / L
- 20 ile 70 yaş arası erkekler: 0.7 ila 7.9 IU / L
- 70 yaş üstü erkekler: 3.1’den 34.0 IU / L’ye
Her bir sonuç LH testi yaptıran kişilerin özel durumlarına göre değişiklik gösterebilirken, LH test sonuçlarının bazı genel yorumları aşağıdaki gibidir.
Kadınlar için LH test sonuçları
Eğer bir kadınsanız, LH ve FSH düzeylerinin artması yumurtalıklarınızla ilgili bir sorunu gösteriyor olabilir. Bu durum primer over yetmezliği olarak bilinir. Primer over yetmezliğinin bazı nedenleri şunlardır;
- düzgün bir şekilde gelişmiş olmayan yumurtalıklar
- Turner sendromu gibi genetik anormallikler
- radyasyona maruz kalma
- geçmişte alınan kemoterapi ilaçları
- otoimmün bozukluklar
- over tümörü (yumurtalık tümörü)
- tiroid veya adrenal hastalık
- polikistik over sendromu (PCOS)
Hem LH hem de FSH’ın düşük seviyelerde olması ikincil ovaryan yetmezliğini (ikincil yumurtalık yetmezliğini) işaret ediyor olabilir. Bu durum, vücudun başka bir bölümünün yumurtalık yetmezliğine neden olduğu anlamına gelir. Birçok durumda, bu, beyninizin hipofiz bezi gibi hormon üreten bölgelerdeki sorunların bir sonucudur.
Erkekler için LH test sonuçları
Eğer erkekseniz, yüksek LH seviyeleri primer testis yetmezliğini gösterebilir. Bu durumun nedenleri şunlardır;
- Klinefelter sendromu gibi kromozom anormallikleri
- gonad gelişimi hatası
- kabakulak hastalığı gibi viral enfeksiyon geçmişi
- travma
- radyasyona maruz kalma
- kemoterapi ilaçları kullanım geçmişi
- otoimmün bozukluklar
- germ hücreli tümör gibi tümörler
İkincil testis yetmezliği, hipotalamustaki bir bozukluk gibi beyne bağlı bir nedenden de kaynaklanabilmektedir. Ayrıca, doktorunuz size GnRH verdiyse ve LH düzeyleriniz düştüyse ya da aynı kaldıysa, bu duruma bir hipofiz hastalığı neden oluyor olabilir.
Erişkin erkeklerde LH seviyelerinin düşük olması, testosteron seviyelerinin düşük olmasına neden olabilir.Bu durum potansiyel olarak aşağıdaki semptomlara neden olabilir.
- cinsel işlev bozukluğu
- cinsel istek eksikliği
- yorgunluk
Çocuklar için LH test sonuçları
Çocuklarda LH seviyelerinin yüksek olması ergenliğe erken girmeye neden olabilir. Bu durum, erken puberte olarak bilinir. American Association of Clinical Chemistry (AACC)’ ye göre kızların bu durumu yaşama olasılığı erkeklere göre daha yüksektir. Bunun altında yatan sebepler aşağıdakiler olabilir;
- merkezi sinir sisteminde bir tümör
- travma veya beyin hasarı
- menenjit veya ansefalit (beyin iltihabı) gibi merkezi sinir sisteminde iltihap veya enfeksiyon
- beyin ameliyatı geçmişi
- beyne etki eden radyasyon geçmişi
Normal olarak ya da LH seviyelerinin düşük olması nedeniyle olan gecikmiş ergenlik, aşağıdakiler gibi altta yatan rahatsızlıkları işaret edebilir;
- yumurtalık veya testis yetmezliği
- hormon eksikliği
- Turner sendromu
- Klinefelter sendromu
- kronik enfeksiyon
- kanser
- yeme bozukluğu
LH seviyelerini değiştirebilen ilaçlar şunlardır;
- antikonvülsanlar
- klomifen
- digoksin
- hormon tedavileri
- doğum kontrol hapları
LH Testine Genel Bakış
LH seviyelerini test etmek, bir dizi gelişim ve doğurganlıkla bağlantılı bozuklukları gösterme potansiyeline sahiptir. Eğer doktor, sizde yumurtalıkları, testisleri ya da LH üreten beyin kısımlarını etkileyen bir durumunuz olduğunu düşünüyorsa, LH testi bu problemlerle ilgili daha fazla bilgi sağlayabilir.
LH Kaç Olmalıdır | LH Testi Nasıl Yapılır | LH Normal Değerleri Nelerdir konusuyla bağlantılı, ilginizi çekebilecek diğer paylaşımlar;
- Hormon Test Sonuçlarının Normal Değerleri Nelerdir?
- FSH Hormonunu Yükselten Yiyecekler
- Kadın Hormonları Nelerdir
- Libido Hormonları Nelerdir?
- Nörotransmitter Maddeler Nelerdir
- Nörotransmitter Maddeleri Artıran Besinler Nelerdir?
- Serotonin Nasıl Artırılır, Serotonin Eksikliği Nasıl Ölçülür ve Giderilir?
- Yağ Yakan Hormonlar Nelerdir? Kilo Vermek İçin Harekete Geçirebilir misiniz?