Bipolar bozukluk, Türkiye’ de yaklaşık 2 milyon insanı etkileyen ciddi bir zihinsel sağlık sorunudur. Bipolar bozukluğu olan pek çok kişinin tedavi edilmemesinin ana nedeni, bu hastalığın teşhis edilmesinin zor olmasından kaynaklanmaktadır. Ancak bu hastalığa tanı konulduktan sonra bile tedavi edilmesi zor olabilmektedir. Tanı konan bazı kişiler, artık tedaviye ihtiyaç duymadıklarından bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan lityum, antidepresanlar ya da antipsikotikler gibi bipolar bozukluk ilaçlarının yan etkilerinin çok rahatsız edici olmasından dolayı tedaviyi bırakmaktadırlar. Bütün bunlar, ciddi sağlık sorunlarına neden olan bipolar bozukluğı yaşayan insanların ihtiyaç duydukları tedaviyi almalarına engel olmaktadır. Peki bu hastalığın fark edilmesi neden zordur, bipolar bozukluğu olanlara nasıl davranılmalıdır ve bipolar bozukluk tedavi edilmezse ne olur?
Bipolar Bozukluğun Fark Edilmesi Neden Zordur
Bipolar bozukluğu olan insanların yaklaşık % 70’ine, hastalığın doğru teşhis edilmesinden önce en az bir kere yanlış tanı konulmuştur ve semptomların tanıyı doğrulamaya başlaması için geçmesi gereken ortalama süre 10 yıldır.
Bipolar I bozukluk en sık görülen tiptir. Manik depresif bozukluk da denilen bipolar I bozukluğunda aşırı çıkışlardan (mani) ve aşırı düşüşlere (depresyon) kadar ruh hali değişimlerini görülmektedir.
Bipolar II bozuklukta şiddetli depresyon görülür, ancak hipomani denilen manik ruh hali daha az görülür. Bu tip bipolar bozukluk genellikle primer bakım veren doktorlar tarafından zor tespit edilir çünkü hipomani’nin fark edilmesi zordur.
Hipomaninin mani ile bazı aynı karakteristik özellikleri taşır, ama uzun sürmez (mania için en az bir hafta olan süre ile karşılaştırıldığında hipomani dört gün sürer) ve sosyal ya da iş hayatınızda büyük aksamalara neden olmaz. Hipomanik bir insan yeni bir fikirle çıkagelen “neşe saçan kişi” gibidir ve çok fazla uykuya ihtiyaç duymazlar.
Bipolar bozukluk için yanlış tanı konulmasının diğer nedenleri;
- Mani, özellikle de hipomani olan pek çok insan anormal olarak görülmezler. Bu davranışlar sadece yüksek miktarda enerji ya da sevinç olarak değerlendirilebilir.
- İnsanlar mani problemi yaşayan birine göre daha fazla depresyona sahip olabilir ve majör depresyonu varmış gibi yanlış tanı konabilir.
- Şiddetli bir manik dönem geçiren insanlar, gerçek olmayan şeyleri görebilir, sesleri duyabilir veya bunlara inanabilirler ve şizofreni hastalığına yakalanmış gibi teşhis edilebilirler.
- Bipolar bozukluğu olan kişilerin% 60 kadarı ayrıca uyuşturucu veya alkol kullanımında aşırıya kaçabilirler ve bipolar bozukluk bazen madde bağımlılığı olarak yanlış teşhis edilmektedir.
- Bipolar bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde, semptomlar, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olarak yanlış teşhis edilebilir.
Bipolar Bozukluk Tedavi Edilmezse Ne Olur, Ne Gibi Riskler Ortaya Çıkar
Bipolar bozukluk tedavi edilmediği sürece daha da kötüleşir. Tanı ve tedavide ortaya çıkan gecikmeler, bipolar bozukluğu, hastalar ve etrafındakiler için daha zor hale getiren kişisel, sosyal ve finansal sorunlara neden olabilmektedir.
Tedavi edilmeyen bipolar bozukluğun yol açabileceği tehlikeler şunlardır;
- Çalışabilme yeteneği kaybı: Bipolar bozukluk, dünyada engelliliğe neden olan altıncı önde gelen etmendir.
- Kişisel ilişkilerde stres: Bipolar bozukluk, işsizlik, boşanma ve yasal sorunlara neden olabilir.
- Madde bağımlılığı sorunları: Bipolar bozukluk zamanında tedavi edilmezse ya da hastalığa geç teşhis konursa uyuşturucu ve alkol kullanımlarına neden olabilmektedir. Araştırmalar, % 56 oranında uyuşturucu kullanımı ve% 44 oranında alkol kullanımı olduğunu göstermektedir.
- İntihar: Bipolar bozukluğu olup tedavi edilmeyen kişilerin ortalama yüzde otuzu intihar etmektedir.
Ayrıca bakınız; Bipolar Bozukluk ve Öfke: Neden Olur ve Nasıl Başa Çıkılır
Teşhis ve Tedavi Başlarken
Bipolar bozukluk genellikle yaşam boyu süre bir hastalık iken, tedavi olmak çoğu insanın semptomlarını idare edebilmesine yardımcı olmaktadır. Semptomlar ve nüksler devam ediyor olabilir ve bununla beraber iyi ve üretken bir hayatın tadını çıkarmak mümkündür. Bipolar bozukluğunu teşhis edebilecek kan testi veya beyin taraması olmadığından, herhangi bir belirti yaşıyorsanız doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir. Aile geçmişinde bipoları olan bir kişi varsa, bipolar bozukluk riski artmaktadır.
Raporlanacak belirtiler şunları içerir:
- Çok yorgun ve enerjisiz hissetme, düzgün düşünememe, çaresiz hissetme veya ölüm ya da intiharı düşünme gibi problemlerle beraber geçirilen depresyon dönemleri
- Uykuya ihtiyaç duymama, çok hızlı konuşma, çok huzursuz, gerçekçi olmayan fikirlerin olduğu ve pervasız davranışlarda bulunabileceğiniz mani dönemleri.
- En az yedi gün süren mani veya depresyon dönemleri
- Muhtemelen işinizi ve sosyal hayatınızı etkileyen, normal davranışlarda büyük değişiklikler içeren mani veya depresyon dönemleri.
- Morali bozuk olma, üzgünlük ve çaresizlik ile kendini muhteşem, durdurulamaz ve enerjik hissetmek gibi periyotlar arasında gidip gelmek.
İşe yarar bilgi;
- Bipolar bozukluk sıklıkla, teşhis edilmeyen, yanlış teşhis edilen ya da tedavi edilmeyen ciddi bir zihinsel sağlık sorunudur.
- Bipolar bozukluk diğer birçok zihinsel ve davranışsal bozuklukla karıştırılabilir.
- Bipolar bozukluk tedavi edilmezse, madde bağımlılığı ve intiharın yanı sıra sosyal, duygusal ve finansal sorunlara da yol açabilir.
- Erken tanı ve erken tedavi ile dolu dolu ve üretken bir yaşam sürmek mümkün olabilmektedir.
Bipolar bozukluk tedavi edilmezse ne olur konusu ile bağlantılı, beğenebileceğiniz diğer paylaşımlar;
- Sağlıklı Bir Zihin İçin 5 Beyin Egzersizi
- 11 Maddede Sedef Hastalığında Depresyonla Mücadele Etme Yöntemleri
- Serotonin Nasıl Artırılır, Serotonin Eksikliği Nasıl Ölçülür ve Giderilir?
- Beyindeki Nörotransmitterleri Artıran Besinler Nelerdir?