Demir Eksikliği Belirtileri: Demir Eksikliğini İşaret Eden 6 Tuhaf Belirti

Eğer sürekli olarak canlı ve enerjili olduğunuz bir durumdan merdiven çıkmaya bile takatiniz kalmadığı bitkin bir durumda hissetmeye başlıyorsanız, bunun sorumlusu demir eksikliği olabilir. Dünyada en çok görülen beslenme bozukluklarından birisidir ve kadınlar erkeklere nazaran daha fazla risk altındadır. Bu konuda kadınlarda regl dönemi de rol oynamaktadır.

Vücudunuzda yeteri kadar hemoglobin üretecek miktarda demir bulunmadığında “kansız” sayılırsınız. Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinin en önemli bileşenidir ve vücudunuzdaki oksijen taşıma sistemi olarak çalışır. Vücudunuzda hemoglobin üretecek yeterlilikte demir bulunmuyorsa, kırmızı kan hücre sayınız düşecek ve ihtiyacınız olan oksijeni almakta zorluk çekmeye başlayacaksınız. En çok ta yorgunluk ve nefes almakta güçlük çekmenize sebep olur.

Demir yönünden zengin yiyecekler tüketmek kansızlığınıza iyi gelebilir, problem diyetinizdeki demir yetersizliği değildir. Demir eksikliği hastalığı daha çok vücudun demiri absorbe edememesi, ameliyat, ilaçların yan etkileri ya da yetersiz kırmızı kan hücresi üretiminden kaynaklanmaktadır.

Demir yetersizliğinin bazı semptomları yorgunluk ve nefes darlığı şeklinde olabileceği gibi bazıları ise demir seviyenizle bağlantısı olmayan semptomlar şekilde kendini gösterebilir.

Demir Eksikliği Belirtileri

1. Yenmeyen şeyleri yeme isteği

Çocuklar gibi yenmeyen şeyleri yiyorsanız demir eksikliğiniz olabilir. Bazı sebeplerden dolayı, araştırmacılar tamamen emin olmamakla beraber, şiddetli demir eksikliği görülen kişiler sık sık kil, çamur, mısır nişastası, renkli kağıtlar, karton ve temizlik malzemeleri gibi maddeleri yemek için inanılmaz bir istek duyabilirler. Bu duruma pika denir ve tespit edilmesi zor olabilir çünkü insanlar böyle tuhaf bir bağımlılıkları olduğunu kabul etmekten utanırlar. Bu kişilerin demir destek ilaçları kullanmaları son derece faydalı olacaktır.

2. Kaşık tırnak

Her ne kadar vücudunuzun diğer kısımlarıyla alakasız görünse de, demir eksikliği olup olmamasına bakılmaksızın, tırnaklarınız sağlığınızla ilgili çok şey anlatır. Cansız ve kolay kırılan tırnaklar kaşık tırnak (Koilonychia – koilonişi) olarak adlandırılır ve demir eksikliği probleminizi işaret etmektedir. Aynen söylendiği gibi görünür, tırnağınızın iç kısmı aşağı çöker ve parmağınla beraber kaşık gibi görünür. Kaşık tırnak, travma sebebiyle de ortaya çıkabilir ki buna çekiç parmağı denir ya da tırnağın petrol bazlı çözücülere maruz kalmasıyla ya da diğer nedenlerle meydana gelebilir.

3. Çatlak dudaklar

Soğuk kış, kuru hava ya da dudak yalama gibi alışkanlıklar sayesinde oluşan dudak çatlaklarının acısını herkes bilir. Fakat demir eksikliği olan insanların üçte biri özel bir çatlak tipi olan ağız kenarı çatlaklarından (eğik keilitis – angular cheilitis) şikayet etmektedirler.

Ayrıca, çatlamış kenarlar yemek yemeyi, gülmeyi ve hatta seslenmeyi bile zorlaştırmaktadır. Ağız kenarı çatlağı problemi yaşayan insanların %35’inde demir eksikliği hastalığı görülmüştür. Bu durumda sadece ağız kenarı çatlağı tedavisi başlı başına işe yaramayacaktır, ciltteki bu çatlamaların tekrar tekrar geri gelmesini önlemek için demir eksikliği tedavisi de görmek yararlı olacaktır.

4. Şişmiş bir dil

Demir eksikliğinin diğer bir çok belirgin olmayan semptomu da atrofik glosit (atrophic glossitis)’ tir. Şişmiş ya da hassas dil olarak ta bilinir. Glositi olan birinin dilindeki şişlik dil yüzeyindeki normal çıkıntıları yok etmiş ve yüzeyin pürüzsüz görünmesine sebep olmuştur. Şişlik, çiğneme, yutma ve konuşma sırasında problemlere sebep olmaktadır.

5. Buza duyulan şiddetli iştah

Buz yemek ya da çiğnemek istemek pika’nın (yenmeyen maddeleri yeme isteği) özel bir durumudur ve pagofaji (pagophagia) olarak adlandırılır. Buza duyulan bu istek demir eksikliği hastalığının en çok görülen semptomlarından biridir. Bu isteğin sebebi belirsizdir. Bazı doktorlar, buz çiğnemenin, sürekli yorgun ve halsiz hisseden demir eksikliği sorunu olan insanların atikliği arttırdığına ya da şişmiş dillerini rahatlatmak istemeleri olduğuna dair teoriler üretmişlerdir. Pagofoji hastalığı olanlar buz için çıldırırlar ve her gün tabaklar dolusu ya da kilolarca buz yerler.

6. Bacakların karıncalanması

Eğer bir sandalyede oturup bir türlü rahat edemediyseniz ve sürekli bacaklarınızı oynatma isteği oluştuysa huzursuz bacak sendromu (RLS – restless leg syndrome) ile ilgili bir fikriniz var demektir. Huzursuz bacak sendromu olan insanlar sürekli bu şekilde hissederler. Bu hissi, yanma, cız etme ya da bacağınızın içinde böcekler dolaşıyormuş gibi hissettikleri şeklinde açıklarlar. Hala doktorların bu duruma neyin sebep olduğundan tamamen emin olmamalarıyla beraber, ön araştırmalar, altında yatan sebebin demir eksikliği olabileceğini akla getirmektedir.

Ne zaman doktora gitmeli

Bu belirtilerin birkaçını kendinizde görüyorsanız, doktoru görme zamanı gelmiş olabilir. Fakat aklınızda bulunsun bunlar sadece tuhaf olan belirtiler. Eğer her zamankinden daha yorgunsanız, merdiven çıkarken ya da egzersiz yaparken nefes alıp vermekte zorlanıyorsanız, baş dönmesi ve güçsüz hissetme gibi belirtileriniz varsa bunlar demir seviyenizdeki problemlere işaret ediyor olabilir. Ayrıca demir eksikliği ciltte bazı problemler ortaya çıkmasına da neden olabilir. Demir eksikliğinden şüpheleniyorsanız, doktorunuzdan bir randevu alın ve kan testi yaptırın. Demir içeren destek ürünleriyle ve demir yönünden zengin besinleri tüketerek kendi kendinizi tedavi etmek tehlikeli olabilir. Vücuttaki aşırı demir miktarı, kemik kaybına sebep olabilir ve karaciğere de zarar verebilir.

İlginizi çekebilir;

önceki yazı

Retinol Krem ve Retinol Serum Nasıl Kullanılır?

sonraki yazı