Yüksek kan basıncı tedavisi, yeme alışkanlıklarının değişimi, ilaç tedavisi, egzersiz de dahil olmak üzere çok yönlü bir yaklaşım gerektirir.
Yüksek kan basıncı ya da diğer ismiyle hipertansiyon tehlikelidir. Çünkü inmelere, kalp krizlerine, kalp yetmezliklerine ya da böbrek hastalıklarına sebep olabilmektedir. Yüksek kan basıncı tedavisinin amacı kan basıncını düşürmek ve beyin, kalp ve böbrek gibi önemli organların zarar görmelerini engellemektir. Araştırmalara göre, hipertansiyon hastalığı tedavi edildiğinde buna paralel olarak, inme hastalığı riskinde ortalama %35 – %40, kalp krizi riskinde %20 – %25 ve kalp yetmezliği riskinde %50 den fazla azalma olacağı tespit edilmiştir.
Kan basıncının, 60 yaş altı insanlarda 140/90 dan fazla ya da 60 yaş üstü insanlarda 150/90 dan fazla olduğu durumlarda yüksek kan basıncı söz konusudur.
Yüksek kan basıncından korunmak için, daha sağlıklı yiyecekler yemek, sigarayı bırakmak, daha çok egzersiz yapmak gibi bir takım yaşam tarzı değişiklerinin yapılması gerekir. İlaç tedavisi, 60 yaşından genç insanların kan basınçlarını 140/90 dan aşağı düşürmek ve 60 yaş üstü insanların kan basınçlarını 150/90 dan aşağı düşürmek için yapılır.
Yüksek kan basıncı tedavisi daha çok yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavisinin beraber yapılması ile olur.
Yüksek Kan Basıncı Tedavisi İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Yaşam tarzı değişikliği, yüksek kan basıncından korunmak için çok kritik bir adımdır. Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri ile kan basıncınızı düşürebilirsiniz.
- Obez ya da fazla kilolu iseniz kilo vermek.
- Sigarayı bırakmak
- Sağlıklı besinler tüketmek (daha fazla meyve, sebze ve yağ oranı düşük süt ürünleri, yağ oranı ve doymuş yağ oranı düşük ürünler)
- Yüksek kan basıncınız varsa diyetinizdeki sodyum (tuz) oranını günde 1,500 miligramın altına düşürmek, sağlıklı bir yetişkinin günlük sodyum tüketimi 2,300 miligramdan (1 çay kaşığı tuz) fazla olmaması gerekir.
- Düzenli aerobik egzersiz yapmak (günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş, haftada 4-5 gün ve fazlası)
- Alkol alımını düşürmek (erkekler için günde 2 içki, kadınlar için 1 içki)
Kan basıncını düşürmek için, bu yazılanlara uyulduğu taktirde yüksek kan basıncı ilaçlarının efektifliği artacaktır.
Yüksek Kan Basıncı Tedavisi İçin İlaçlar
Yüksek kan basıncını tedavi etmek için çok çeşitli ilaçlar bulunmaktadır.
- Anjiyotensin II reseptör blokerleri (angiotensin II receptor blockers (ARBs))
- Anjiyotensin-konverting enzim inhibitörleri (angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors)
- Beta-blokerler (beta-blockers)
- Diüretikler (diuretics)
- Kalsiyum kanal blokerleri (calcium channel blockers)
- Renin inhibitörleri (renin inhibitors)
- Alfa blokerler (alpha-blockers)
- Alfa-agonistler (alpha-agonists)
- İlaç kombinasyonları
Yüksek kan basıncı olan hastaların çoğu için, terapide ilk olarak diüretikler (diuretics) önerilmektedir.
Bununla beraber, yüksek kan basıncı dışında belirli bir sağlık probleminiz varsa ilk etapta diüretikler (diuretic) den farklı bir ilaçla da başlayabilir. Örneğin ACE inhibitörleri (ACE inhibitors) yüksek kan basıncı olan diyabet hastaları için genellikle ilk tercihtir. Eğer ilaç işe yaramaz ya da rahatsız edici bir durum oluşturursa, ek ilaçlar ya da alternatif ilaçlar önerilebilir.
Eğer kan basıncınız olması gerekenden 20/10 kadar yüksekse, doktorunuz size 2 ilaç ya da ilaç kombinasyonları uygulayabilir.
Yüksek Kan Basıncı Tedavisi İzleme
Yüksek kan basıncı ilaç tedavisine başladıktan sonra, amaçlanan kan basıncı hedeflerine ulaşılana kadar en az ayda bir kere doktorunuzu görmelisiniz. Doktorunuz, yılda bir ya da iki kere kanınızdaki potasyum seviyesini ölçer. Diüretikler (diuretics) potasyum seviyesini düşürebilir. ACE inhibitörleri ve ARB’ler potasyum seviyesini artırabilir. Daha sonra diğer elektrolitleri ve böbreklerinizin sağlık durumunu görmek için kandaki üre oranının kreatine olan oranını ölçer. (BUN/creatinine – BUN: blood urea nitrogen)
Kan basıncı hedeflerine ulaşıldıktan sonra, kalp yetmezliği ya da başka bir hastalığınız olup olmama durumuna bağlı olarak 3 ya da 6 ayda bir doktorunuzu görmeye devam etmelisiniz.
İlginizi çekebilir;
- Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon) Nedir?
- Diyabet nedir? Diyabet çeşitleri nelerdir?
- Şeker Aslında Kolesterol Seviyesini Nasıl Etkiler
- Obezitenin Neden Olduğu Hastalıklar? Obeziteyle Bağlantılı 7 Hastalık