Turunçgillerden olan roka, yine aynı familyadan olan brokoli, lahana ve Brüksel lahanası gibi çok faydalı bir bitkidir. Rokanın keskin bir tadı vardır ve yaprakları yumuşatır. Rokanın 100 gramında 250 miligram gibi çok yüksek oranda nitrat bulunmaktadır. Yüksek nitrat tüketiminin kan basıncını düşürdüğü, egzersiz sırasında ihtiyaç duyulan oksijen miktarını azalttığı ve atletik performansı artırdığı görülmüştür. Her çeşit meyve ve sebze tüketiminin birçok sağlık problemine yakalanma riskini azalttığı bilinmektedir. Bitkisel besinlerin ve rokanın faydaları üzerine yapılan bir çok çalışma göstermiştir ki, roka gibi bitkisel yiyeceklerin tüketilmesi obezite, diyabet, kalp hastalıkları risklerini ve genel ölüm oranlarını azaltmakta, enerji artışı sağlamakta ve kilo vermeye yardımcı olmaktadır.
ROKANIN FAYDALARI
11 Maddede rokanın sağlığa olan faydalarına daha yakından bakalım;
1. Rokanın kansere faydaları
Rokanın en önemli faydaları arasında kansere karşı bünyeyi güçlendirmesi gösterilmektedir. Taze roka akciğer kanseri ve bağırsak kanserine tedavi süreçleri ile kanserin önceden engellenmesinde oldukça etkilidir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek vücudu birçok hastalığa karşı koruma altına alır. Rokanın içerisinde birçok fitokimyasal bulunmaktadır. Fitokimyasallar tiyosiyanatlan, sulforatan ve inollere gibi maddelerdir. Çalışmalar rokanın faydaları arasında prostat, meme, kolon ve yumurtalık kanserleri ile mücadelede yardımcı olduğunu da göstermektedir. Rokada yüksek miktarda bulunan fitokimyasallar, kansere neden olan hücrelerin aktifliğini engeller.
Karser araştırmacıları, özellikle etkili kanser önleyici bileşenlerinden dolayı indol-3-karbinol ve sülforafan (bir izotiyosiyanat)’ la ilgilenmektedirler. Yapılan araştırmalarda, indol-3-karbinol, sülforafan ve muhtemel diğer indol ve izotiyosiyanatlar aşağıdaki etkileri göstererek kanser gelişimini engellemekte yardımcı olduklarını bulmuşlardır.
- Kansere neden olan kimyasalları inaktif ederler ve hücresel DNA’ yı gelecek zararlardan korurlar.
- Kanserojen olmuş hücrelerdeki Apoptozu (hücre ölümü) tetiklerler.
- Tümörlü kan kan damarı oluşumunu ve tümörlü hücre migrasyonunu engellerler.
Roka gibi turunçgil sebzelerde bulunan izotiyosiyanatlar ve indollerin ayrıca iltihap, bakteri ve virüs önleyici özellik gösterdikleri görülmüştür.
2. Rokanın antioksidan faydaları
Çok önemli bir antioksidan bir özelliği bulunan roka, bu etkisinden dolayı birçok hastalığı engeller. Antioksidanlar hastalığa neden olan serbest radikallerin en büyük düşmanıdır. Savunma sistemini güçlendirir ve hücre içindeki enzim reaksiyonlarını sağlıklı bir dengede tutmaya yardım eder. Antioksidanlar başta kanser olmak üzere, kalp hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. Roka soğuk algınlığına iyi geldiği gibi bağışıklık sistemini de korur.
3. Rokanın bağışıklık sistemine faydaları
Rokanın içerisinde bulunan bakır vücudu daha fazla beyaz kan hücresi için uyarmakta ve bağışıklık sisteminin gücünü, dayanıklılığını ve işlevselliğini geliştirmektedir. Roka gibi yapraklı sebzeler deri, akciğer ve çeşitli kanser türlerine karşı vücudu koruma altına almaktadır. Özellikle salgın hastalıkların yaygın olduğu kış aylarında daha fazla roka yenilerek bağışıklık sistemi güçlendirilebilir.
4. Rokanın kemiklere faydaları
100 gram rokada bulunan K vitamini bünyenin günlük ihtiyaç duyduğu miktarı karşıladığı gibi kemiklerin de güçlenmesinde etkili olan besinleri ortaya çıkarır. Çocukların sağlıklı ve sağlam iskelet yapılarının oluşmasında ciddi anlamda katkısı vardır.
5. Rokanın göze ve görmeye faydaları
Roka göz ve görme sağlığı açısından çok gerekli olan karotenoidler açısından zengin bir besin kaynağıdır. Hafif görme problemi olan kişilerde tedavi edici etki sağlayabilir. Rokanın faydalarının arasında katarakt hastalığına yakalanma riskini azaltmasının yanında klasik semptomları yavaşlatıcı etkisi de vardır.
6. Rokanın kilo vermeye faydaları
Roka çok az kalori içermektedir. Bünyenin ihtiyaç duyduğu pek çok besini karşılayarak aç kalmadan dolayı oluşan vitamin ve mineral kaybına uğramadan dengeli ve sağlıklı zayıflamaya yardımcı olur. Roka sindirim sistemi için de faydalı bir besindir. Hazmı kolaylaştırıp bağırsakların hareketini artırır. Ancak iştah açma özelliği unutulmamalıdır.
7. Rokanın diyabete faydaları
Alfa lipoik asit olarak bilinen antioksidanları içeren yeşil yapraklı bitkilerin glukoz seviyesini düşürdüğü, insülin duyarlılığını artırdığı ve diyabet hastalarındaki oksidatif stress kaynaklı değişikliklerden koruduğu görülmüştür.
Alfa lipoik asit üzerinde yapılan araştırmalarda ayrıca, diyabet hastalarında, periferik ve otonom nöropati de (sinir zedelenmesi) azalmalar görülmüştür.
Bununla beraber, çoğu araştırmada intravenöz (damar içi) alfa lipoik asit kullanılmıştır ve dolayısıyla roka tüketiminin aynı faydaları ortaya çıkarıp çıkarmadığı konusunda belirsizlikler vardır.
8. Rokanın kalp ve damar sağlığına faydaları
Antioksidanlar açısından çok zengin olması, kanın temizlenmesini ve damar tıkanıklıklarının ortadan kalkmasını sağlar. Serbest radikallerin damarların duvarlarında tabakalar oluşturmasını engeller. Damarların elastik ve yumuşak bir yapıda kalmasını sağlar ve kan dolaşımını kolaylaştırır.
9. Rokanın sindirim sistemine faydaları
Roka tembel bağırsakların çalışmasını sağlar ve kabızlık sorunlarını giderir. Bağırsaklardaki zararlı bakterileri temizlemeye yardımcı olur. İdrar söktürür. Hazmı kolay olduğu için, mideyi yormadığı gibi, mide sağlığı için gerekli olan asit seviyesini sağlıklı bir derecede tutar. Zararlı maddelerin atılmasını sağlayarak vücudu temizler ve zindelik verir.
10. Rokanın cilde ve saç sağlığına faydaları
Roka cilt ve saç sağlığını koruyan besin maddelerini de içermektedir. Özellikle kalsiyum ve demir eksikliğinden kaynaklanan sorunların giderilmesinde faydalıdır. Tırnaklarda kırılma sorunlarını giderir.
11. Rokanın metabolik fonksiyonlara faydaları
Roka B-compleks vitaminlerini bol miktarda içermektedir. B vitaminleri vücuttaki tüm farklı hücre faaliyetlerine katılır. Enerji üretimi de dahil olmak üzere yağ sentezi, kırmızı kan hücrelerinin üretimi gibi birçok hayati sürece faydaları bulunmaktadır.
12. Rokanın cinsel güce faydaları
Her ne kadar roka üzerinde libidoyu ya da cinsel gücü artırdığına dair çok araştırma yapılmamış olsa bile, biliyoruz ki rokanın faydaları ve doğal afrodizyak etkisi ayrıca, içerdiği iltihaplanmayı azaltıcı ve kan dolaşımını hızlandıran iz minerallerini ve antioksidanları destekleyici yeteneğinden gelmektedir.
Birçok sebze gibi, rokada bulunan bitkisel besin bileşenleri vücudu toksinlerden arındırmaya ve enerji seviyesini ve üreme organlarının sağlığını negatif yönde etkileyen libido azaltıcı toksinlerin miktarını azaltmaya yardımcı olur. Bu şekilde cinsel gücü artırarak cinsel hayatın düzenlenmesine fayda etmektedir.
Rokanın Zararları ve Potansiyel Sağlık Riskleri
Yeme içme alışkanlıkları ve sağlıklı beslenme, hastalıklardan korunmak ve sağlıklı bir hayat sürebilmek için en önemli faktördür. Belirli besin maddelerini tüketmek yerine çok çeşitli yiyecekler yemek iyi bir sağlık için hayati önem taşır.
Eğer kardiyovasküler hastalığınız ya da bağlantılı risk faktörleriniz bulunuyorsa yüksek nitrat diyeti yapmaya başlamadan önce doktorunuza danışın.
Coumadin (warfarin) gibi kan inceltici ilaçlar alıyorsanız, birdenbire daha fazla ya da daha az K vitamini içeren besinleri daha fazla yemeye başlamamak gerekir. Çünkü K vitamini kan pıhtısında büyük rol oynamaktadır.
İyi muhafaza edilmezse, nitrat içeren sebze suları, nitratı nitrite çeviren bakteri birikmesine ve bu suların kirlenmesine neden olabilir. Yüksek miktarda nitrit tüketimi potansiyel olarak zarar verici olabilir.
Yüksek nitrat diyeti, organik nitrat (nitrogliserin) ya da anjin için kullanılan nitrit ilaçları, sildenafil sitrat, tadalafil ve verdanafil gibi belirli ilaçlarla etkileşimde bulunabilir.
Her besinde olduğu gibi rokanın aşırı tüketimi gaz birikmesine sebep olduğu için gastrit sorunu yaşayanların dikkatli tüketmelerini gerektirmektedir.
Roka Nedir
Turpgiller familyasına mensup olan rokanın yeşil yaprakları daha çok salatalarda kullanılmakla birlikte garnitür olarak da tüketilmektedir. Akdeniz bölgesi ülkelerinde çok fazla kullanılan roka son on yıldır ABD ve diğer Avrupa ülkelerinde de tüketilmeye başlanmıştır.
Yeşil yapraklı acımsı bir tadı olan roka C vitamini açısından zengindir. Ayrıca, çeşitli mineraller, glukozinolat, kalsiyum, folat ve K, A, ve P vitaminleri de rokanın etken maddeleridir.
100 gram roka bir kişinin neredeyse günlük K vitamini ihtiyacını karşılar. Doğada kendiliğinden yetişen bir bitki olmasına rağmen üretim amacı ile de ayrıca yetiştirilmektedir.
Daha çok çiğ olarak tüketilen rokanın tohumları da baharat yapımında kullanılmaktadır.
Özellikle balık ve türevlerin yanında aranan en gözde yeşilliklerden biridir.
Rokanın Besin Değerleri
40 gram rokanın aşağı yukarı 10 kaloridir.
40 gram rokada;
- 1 gram protein
- 3 gram yağ bulunmaktadır
80 gram roka;
- Günlük A vitamini ihtiyacının %20’sini,
- Günlük K vitamini ihtiyacının %50’den fazlasını,
- Günlük C vitamini, folik asit ve kalsiyum ihtiyacının %82’ini karşılamaktadır.
Rokanın faydaları, “toplam besin değeri yoğunluk indeksi”nde ilk 20 besin arasında bulunmasından kaynaklanmaktadır. Bu indeks, kalori içeriğine dayanılarak, vitamin, mineral, ve bitkisel gıda değerleri ölçülerek yapılmaktadır. Toplam besin değeri yoğunluk indeksinde yüksek sırada yer almak için, söz konusu besinin, düşük miktarlarda kaloriye karşılık yüksek besin öğeleri sağlıyor olması gerekmektedir.
İlginizi çekebilir;
- Matcha Çayı Nedir? Matcha Çayının Faydaları Nelerdir?
- Omega 3’ün Saça Faydaları
- Aloe Vera Yetiştirme ve Bakımı Nasıl Yapılır?
- Maydanozun Faydaları: Maydanozun Kalbe, Damarlara, Kansere, Diyabete, Saça, Göze, Cilde, Kan Basıncına, Bağışıklık Sistemine Faydaları
- Rezenenin Faydaları: Rezenenin, Tohumunun, Yağının ve Çayının Faydaları