Mide yanması, ülser hastalığı ve kronik gastrit sindirim organında görülen çok yaygın hastalıklardır. Asidin yemek borusuna çıkması sebebiyle yemek borusunda ya da midede oluşan yanma hissini yaşamayan çok az insan vardır. Mide yanması boğazda acımsı bir tat hissine sebep olur. Boğazı yakar ve incitir. Karın bölgesinin üst kısmında ve göğüs kemiği üzerinde acıya ve baskıya yol açar.
Mide Yanması Neden Olur?
Midede yanma, hazımsızlık ya da sindirim güçlüğü de denilebilir. Aşağı yukarı her dört kişiden biri bu problemi hayatının bir döneminde yaşamıştır. Bazı vakalarda, reçetesiz satılan ilaçlar mideyi yanmasını rahatlatmaya yardımcı olabilir fakat sürekli ve şiddetli yanmalar ciddiye alınmalı ve doktor tarafından tedavi edilmelidir. Mide yanmasının semptomları, mideyi kemiren bir acı ve yanma hissi, şişkinlik, geğirme, kalp çarpıntısı, iştah kaybı, bulantı ve kusma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu semptomlar sürekli olabilmekte ya da yemek yedikten sonra zaman zaman meydana gelebilmektedir.
Nedenleri: Mide yanmasının nedeni, gastroözofageal reflü hastalığı (midedeki yiyeceklerin yemek borusundan geri gelmesi) olabilir. Bu hastalıkta, yemek borusunun altındaki büzücü kaslardaki güçsüzlük ya da yemek borusunun tam olarak kapanmaması, yemeğin ve mide asidinin yemek borusuna geri akmasına neden olur. Mide yanması ayrıca, mide ülseri ya da gastritin (mide yüzeyindeki iltihaplanma) habercisi olabilir. iltihap önleyici ilaçların yoğun olarak kullanılması da mideyi rahatsız etmekte ve mide yanmasına sebep olabilmektedir.
Mide Ülseri
Mide ülseri, mideyi koruyan mukozanın zarar görmesinden dolayı meydana gelmektedir. Genellikle bakteriyel bir enfeksiyon sebebiyle oluşur. Örneğin, helicobacter pylori mide ülserine sebep olmaktadır.
Mide ülseri, kötü yeme içme alışkanlıkları ile bağlantılıdır. Mide ülserinden korunma yollarından biri de dengeli beslenmedir.
Mide Yanmasına Neden Olan Besinler
Yağlı yiyecekler, alkol ve çikolata mide için iyi değildir.
Sindirim problemleri yaşayan hastaların çok sıkı bir diyete bağlı kalmaları gerekmektedir. Bununla beraber, çalışmalar göstermiştir ki, aynı teşhis konulmuş hastaların farklı besinlere farklı şekillerde tepkiler vermektedirler. Dolayısıyla, hastaların uyguladığı diyetler genel kurallar dışında bireysel ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.
Bununla beraber, hastaların ne yemeleri gerektiğiyle ilgili belirli kurallar geçerlidir. Belirli besinlerin hastalarda sorun çıkardığı bilindiğine göre, bazı besinler hastalar için tedaviyi tamamlayıcı etki gösterebilir. Bazı yiyecek ve içecekler büzücü kasları açarlar ve gevşetirler ve mide asidinin mideden yemek borusuna geçmesine müsaade ederler. Bu besinler: çikolata, nane, yağlı yiyecekler, alkol ve soğandır. Hastalar bu yiyecek ve içeceklerden ve ayrıca midede asit salgılanmasını artıracak kahve, kola, bira ve sütten de uzak durmalıdırlar. Devamlı ve şiddetli mide yanmaları özellikle sosis, sucuk, burger, kızarmış yiyecek, eski peynir, sıcak ve baharatlı besinler ve çiğ soğan tüketiminden kaynaklanmaktadır.
Alkol de mide yanmasına sebep olur. Alkol sadece mide problemi olan insanları değil ayrıca sağlıklı kişileri de etkiler. Özellikle yatmadan önce alkol tüketiyorlarsa. Uyku sırasında, alkol büzücü kasları gevşetir ve asidin yemek borusuna geçmesine sebep olur. Asit saldırısı genellikle alkol tüketiminden üç buçuk saat sonra gerçekleşir.
Aşırı yemek mide yanmasına sebep olur
Çok fazla yemek tüketimi de mide yanmasına sebep olabilir. Mide olması gerekenden daha dolu olduğunda, büzücü kaslara baskı oluşur ve bu kaslar kolayca açılır. Bu da mide yanmasına yol açar.
Mide Yanmasına İyi Gelen Besinler
Yağlı yemek yeme miktarını düşürmekle beraber, doktorlar hastalarına daha fazla protein ve karbonhidrat tüketmelerini, daha az miktarda ve her üç dört saatte bir yemelerini, yemeği yavaşça çiğnemelerini ve yemek hala sıcakken yememelerini önermektedirler. Mide yanmasına iyi gelen besinler, balık, yağsız et (yağda kızartılmamış), taze peynir, probiyotik yoğurt, pişmiş ve taze yeşil yapraklı sebzeler, çavdar unu ya da galeta, elma, kavun, yeşil çay, papatya çayı ve taze lahana suyu. Mide yanmasına iyi gelen yiyecekleri şu şekilde sıralayabiliriz.
1. Bitki Çayları
Papatya çayı bağırsaklardaki kas kasılmalarını rahatlatmaya ve ayrıca bazen hazımsızlığı ve diğer sindirim problemlerini tedavi etmeye yardımcı olur. Nane çayı da ayrıca yanmayı azaltmaya faydalı olabilir. Çünkü mide kaslarını rahatlatır ve vücudun yağları sindirme becerisini iyileştirmesine yardımcı olur. Bununla beraber, eğer mide yanması gastroözofageal reflü hastalığı ile bağlantılı ise papatya çayı ile devam etmek gerekmektedir. Çünkü nane çayı bu durumda mideyi daha da kötü bir hale getirebilir. Bu bitkisel çayları hazımsızlığa iyi gelmesi için yemek aralarında için.
2. Düşük Yağ Oranlı Besinleri Tercih Edin
Amerikan Kalp Akciğer ve Kan Enstitüsü’nün tavsiyelerine göre. Yağlı besinler sindirim problemlerini daha da kötü bir hale getirebilir. Mümkün olduğu kadar uzak durmaya çalışın. Neyse ki, birçok yiyeceğin ve içeceğin düşük yağ oranlı versiyonları vardır. Mide yanmasına iyi gelen besinlerden en çok tavsiye edileni balıktır. Pişmiş, yağsız fırınlanmış ya da yağda kızartılmamış olmalıdır. Sütün yağsız ya da düşük yağ oranlı olanlarını tercih edin, dondurma yerine donmuş yoğurt yiyin, yağsız kırmızı ve beyaz et tercih edin, krema ya da peynir sosları yerine makarnalarda sebze bazlı sosları kullan, krema çorbası yerine kemik suyu çorbası için, kuruyemişler yerine meyve ve sebzelere yönelin.
3. Tam Tahıllılar
Yüksek yağlı besinler tüketmek doymuş hissetmenize yardımcı olabilir fakat yağı azaltmak istediğinizde bu eksikliği giderecek başka yöntemler gerekmektedir. Tam tahıllı besinleri tüketmek doymuş hissetmenize yardımcı olacaktır çünkü beyaz pirinç gibi rafine edilmiş ürünlere göre daha yavaş sindirilir. Yulaf ezmesi, kahverengi pirinç, arpa, kepek unundan yapılmış makarna, kepek ekmeği mide yanmasına iyi gelmesinin yanında doygunluk da sağlayacaktır. Birçok meyve ve sebze de ayrıca lif içermektedir.
4. Meyve ve Sebzeler
Çok fazla turunçgil meyveleri, domates ve yağda kızarmış sebze yemek karnın üst kısmında yanmaya neden olabilmektedir. Elma, muz, şeftali, kayısı, mango ve karpuz ve kavun daha az probleme neden olur. Sebzelerin çoğu doğal olarak az asit içermektedir fakat sebzeleri kızartmaktan ya da aşırı yağlı yemekten kaçınmak gerekir. Yağ oranını düşük tutmak için fırında kızartarak çok az miktarda zeytinyağı kullanılabilir.
Dikkate Alınacaklar Hususlar
Mide yanmasına iyi gelen besinleri tüketmek çok işe yarayacaktır ancak bununla beraber sindirim sorunlarının bazıları tıbbi tedavi gerektir. Örneğin, mide ülseri nedeniyle olan yanma ya da H. pylori bakterisi nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıkların, midedeki asit miktarını düşüren antibiyotikler ya da ilaçlarla tedavi edilmesi gerekebilir. Eğer tedavi edilmezse, hiyatüs hernesi hastalığı (midenin bir parçasının diyaframdan göğüs boşluğuna girmesi) midede sürekli bir yanma problemi oluşturur.