Metabolizma nedir? Nasıl Hızlandırılır?
Metabolizma vücuttaki bütün kimyasal reaksiyonlar için kullanılan bir terimdir. Bu kimyasal reaksiyonlar vücudu hayatta tutar ve vücut fonksiyonlarının çalışmasını sağlar. Bununla beraber, metabolizma vücudun yaktığı kalori miktarı olarak ta ifade edilmektedir. Metabolizma ne kadar hızlıysa vücutta o kadar kalori yakılır ve kilo vermek ve kiloyu korumak kolaylaşır. Metabolizma hızının yüksek olması ayrıca enerji verir ve iyi hissetmenizi sağlar.
Vücudun kalorileri yakma hızı birçok faktöre bağlıdır. Bazı insanlara hızlı metabolizma aileden kalan bir mirastır. Erkekler dinlenirken bile kadınlara oranla daha fazla kalori yakarlar. Birçok insanın metabolizması 40 yaşından sonra istikrarlı bir şekilde yavaşlar. Her ne kadar, yaş, cinsiyet ya da genetik gibi etkenler kontrol edilemiyor olsa da, metabolizmayı hızlandırmanın yolları vardır. Kilo vermek isteyenlerin her zaman merak ettiği bir konulardan biri metabolizmanın nasıl hızlandırılacağıdır. Bu yöntemlerin bazılarını yapmak zor gelebilir ancak genel olarak bakıldığında oldukça kolaydır. İşte size en sağlıklı, kolay ve pratik metabolizma hızlandırma yolları.
Metabolizmayı Hızlandırmak İçin Ne Yapmalı
1. Kas yapın
Hiçbir şey yapmıyor bile olsanız vücut sürekli olarak kalori yakar. Bu dinlenme halindeki metabolik oran daha kaslı olan insanlarda çok daha fazladır. Her yarım kilo kas kendini idare edebilmek için aşağı yukarı günde 6 kalori yakarken, yağ ise 2 kalori kadar yakar. Bu küçük fark zamanla birikebilir. Bir kuvvet egzersizi sonrasında, vücuttaki bütün kaslar ortalama günlük metabolizma hızını yükseltir.
2. Egzersizi zorlaştırın
Aerobik egzersizler iri kaslar yapmak konusunda işe yaramayabilir. Fakat egzersizden sonraki saatlerde metabolizmayı hızlandırabilir. Burada önemli olan kendinizi zorlamanızdır. Yüksek yoğunluklu egzersizler, düşük ya da orta yoğunluklu egzersizlere göre dinlenme halindeki metabolizma hızının daha çok ve daha uzun süreli olarak yükselmesini sağlar. Fayda elde edebilmek için, spor salonunda daha zor olan grup derslerini seçin ya da düzenli yürüyüş yaptığınız zamanlar kısa aralıklarla hızınızı yüksek orande artırıp yavaşlatın.
3. Su için
Vücut kalori yakma sürecinde suya ihtiyaç duymaktadır. Hatta vücut bir miktar susuz kalsa bile metabolizma yavaşlayabilir. Bir araştırmada, günde sekiz bardak ya da daha fazla su içen yetişkinlerin dört bardak su içenlerden daha fazla kalori yaktığı görülmüştür. Susuz kalmamak her yemekten ya da atıştırmadan önce bir bardak su için ya da diğer tatlandırılmamış içecekleri tüketin. Ayrıca taze meyve ve sebzeler doğal olarak su içermektedirler.
4. Enerji içecekleri denemeli misiniz?
Metabolizmayı hızlandırmanın diğer bir yolu da enerji içeceklerindeki bazı maddeler olabilir. Vücudun kullandığı enerji miktarını yükselten bir madde olan kafeinle doludurlar. Bir amino asit olan torin içerir. Torin metabolizmayı hızlandırabilir ve yağ yakımına yardımcı olabilir. Fakat bu tarz içecekler, bazı insanlarda yüksek kan basıncı, sıkıntı ve uyku problemlerine neden olabilir. 20 yaş altı çocukların kullanmaları tavsiye edilmemektedir.
5. Yemek aralarını akıllıca değerlendirin
Daha sık yemek yemek kilo vermeye az da olsa yardımcı olabilir. Yediğiniz yemekler arasında çok uzun süre olursa, metabolizma yavaşlar. Her 3-4 saatte bir küçük yemekler ya da atıştırmalar yaparak metabolizmanızı iyi çalışıyor halde tutabilirsiniz. Böylece gün boyunca daha fazla kalori harcarsınız. Çalışmalar ayrıca göstermiştir ki, düzenli olarak hafif şeyler yiyen insanların ana öğünlerde daha az yemek yediklerini göstermiştir.
6. Yemeğe baharat atın
Baharatlı yemekler metabolizmayı hızlandıran doğal kimyasallar içermektedir. Yemeğin içine bir yemek kaşığı doğranmış kırmızı biber ya da acı yeşil biber katmak metabolizmayı hızlandırabilir. Etkisi muhtemelen geçici olur fakat eğer baharatlı yemekleri sık sık yerseniz faydası daha da artacaktır.
7. Proteinle vücudu hızlandırın
Vücut proteini sindirirken, karbonhidratları sindirmesine göre çok daha fazla kalori harcamaktadır. Dengeli bir beslenme planının parçası olarak, karbonhidratlı yemeklerin yerine yağsız ve protein yönünden zengin besinler tüketmek metabolizmayı hızlandırır. İyi protein kaynakları arasında yağsız kırmızı et, hindi, balık, tavuk, tofu, kuruyemişler, fasülyeler ve yağ oranı düşük süt ürünleri gösterilebilir.
8. Kahve için
Eğer kahve içicisiyseniz, muhtemelen enerji ve konsantrasyon artışını seviyorsunuz. Ölçülü miktarlarda kahve içmenin faydalarından biri kısa vadede metabolizmayı hızlandırabilmesidir. Kafein daha az yorgun hissetmenize ve hatta egzersiz yaparken dayanıklılığınızı artırmaya yardımcı olabilir.
9. Yeşil çayla gücünüzü toplayın
Yeşil çay ya da kokulu çay içmek, bir kaç saat boyunca metabolizmayı hızlandırdığı bilinen maddelerden kafein ve kateşin kombinasyonu gibi bir fayda gösterir. Araştırmalar göstermiştir ki, bu çaylardan birini 2-4 bardak içmek, orta seviye yoğun egzersizler sırasında, kısa bir süreliğine vücudu %17 daha fazla kalori yakması için zorlamaktadır.
10. Sıkı rejim yapmaktan kaçının
Eğer kadınsanız günde 1200 kaloriden az yemek ya da erkekseniz 1800 kaloriden az yemek metabolizmayı hızlandırmak isteyenler için kötü bir durumdur. Her ne kadar, bu diyetler kilo vermede yardımcı olsa da, vücudun yararlı besinleri alamamasına neden olur. Buna ek olarak, kas kaybı yaşanmasına neden olur ki bu da metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Sonuç olarak vücut daha az kalori yakar ve diyetten öncekine göre daha fazla kilo alır.