Gastrik Bypass Ameliyatı
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Gastrik bypass üst kısımda küçük ve alt kısımda büyük olmak üzere mideyi iki ayrı keseye ayıran bir tür kilo verme ameliyatıdır. Alttaki kese kullanılmaz ve üstteki kese aşağı yukarı %90 küçülmüş bir mideye döner. Ayrıca ince bağırsak her iki keseye bağlanır ve emilim için olan bağırsağın, besinlerden daha az yağ ve kalori alımını sağlaması açısından uzunluğu kısaltılır. Gastrik bypass laparoskopi yöntemiyle yapılır. Bu da büyük bir kesik ya da iz ortaya çıkmaması anlamına gelir. Gastrik bypass hem malabsorbtif (emilim engelleyici) hem de kısıtlayıcı tarz bir ameliyattır. Bu da şu anlama gelir ki, ameliyat vücudun absorbe edeceği vitamin, mineral, yağ ve şeker miktarını azaltır. Bununla beraber yeni midenin küçük olmasından dolayı yenilebilen yemek miktarını da düşürür.
Kimler Gastrik Bypass (Mide) Ameliyatı Olabilir?
Gastrik bypass ameliyatı vücut kütle indeksi (BMI) 40 ya da daha fazla olan ya da BMI 35 olup obeziteyle ilgili sağlık problemleri yaşayan hastalara yapılabilmektedir. Bu durum, hastalıklı bir şekilde obez ve birçok vakada hastada tip2 diyabet, yüksek kan basıncı ve uyku apnesi gibi ek hastalıklar bulunması şeklinde kategorize edilmektedir. Gastrik bypas mide ameliyatından sonra genellikle belirgin bir kilo kaybı vardır ve ayrıca yukarıda bahsedilen hastalıklarda da azalma ya da tamamen iyileşme görülebilmektedir.
Gastrik Bypass (Mide) Ameliyatını Kim Yapabilir?
Genel cerrahi uzmanı doktorlar gastrik bypass mide ameliyatı yapabilmektedirler. Bununla beraber, kilo verme ameliyatları konusunda uzmanlaşmış obezite cerrahları tercih edilmelidir.
Gastrik Bypass – Mide Küçültme Ameliyatı Öncesi ve Sonrası Yapılması Gerekenler
1. Ameliyat Öncesi Yeme İçme Alışkanlığınızı Değiştirin
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Daha iyi beslenmek ve vücudu şekle sokmak için hayat boyu sürecek bir taahhütte bulunuyorsunuz. Sıkı çalışma ameliyat olmadan önce başlıyor. Ameliyat öncesi yeme içme alışkanlıklarını değiştirmek ameliyat sonrasında işinizi çok kolaylaştıracaktır. Yediğiniz bazı yiyecekleri yağsız ya da daha az yağlı alternatifleri ile değiştirmeye başlayın, hazır paket yiyecekleri azaltın ve diyetinize daha fazla meyve, sebze ve protein ekleyin.
2. Egzersiz Yapmaya Başlayın
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Egzersiz yapmak kilo verme serüveninin önemli bir parçası olacaktır. İlk başta, gastrik bypass mide ameliyatı tek başına kilo vermeye yardımcı olur fakat bir süre sonra kilo vermeye devam etmek ve yeni ağırlığınızı koruyabilmek için spor yapmak gerekmektedir. Aynen diyetinizi değiştirdiğiniz gibi, eğer ameliyat öncesi başlarsanız, egzersiz rutinini hayata katmak daha kolay olacaktır. Eğer daha önce hiç egzersiz yapmamış biriyseniz bu durumda oturduğunuz bölgede ağır yürüyüşlere başlayabilir, zamanla yürüdüğünüz mesafeyi ve yürüme temponuzu artırabilir ve sonrasında bir spor salonunda grup dersine girebilir ya da DVD ya da internet üzerinden yapılan egzersizleri takip ederek egzersizi bir şekilde hayatınıza katabilirsiniz.
Ameliyat sonrasında hala egzersiz yapabiliyor olacaksınız fakat ilk bir kaç hafta boyunca egzersizleri ve yürüyüşleri iyileşene kadar daha hafif tempoda yapmanız gerekir.
3. Bedensel ve Ruhsal Olarak Durumunuzun Bilincinde Olun
Gastik bypass ameliyatı bütün problemlere çözüm değildir. Bu ameliyat, eğer doğru yaklaşır ve kurallara uyarsanız yüksek miktarda kilo vermeye yardımcı olacak bir araçtır. Kilo vermedeki en büyük engel düşünce şekli olabilir. Aşırı yemek yemenize ne sebep oluyor, tetikleyen etkenleri bilmeniz gerekir, hazır yemekler yemek mi ya da çok fazla alkol kullanmak mı? Morali bozuk ya da stresli olan insanlar için bunlar da bir etken olabilmektedir. Mide ameliyatı sonrasında doğru kararları verebilmek için ameliyat öncesi bunları bilmek gerekir. Gastrik bypass ameliyatı bu iştah ve arzuları yok etmeyecektir fakat doğru kararları vermenize yardımcı olacaktır.
4. Çok Erken Yemeyin
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Gastrik bypass ameliyatı belirgin bir biçimde mideyi küçültecek ve bağırsakları yeniden yapılandıracaktır. Yeniden normal yemekler yemeye başlayabilmek birkaç hafta sürer ve ayrıca belki de ameliyat öncesi yiyebildiğiniz bazı şeyleri asla yiyemeyeceksiniz. Ameliyatı takip eden zamanlarda, doktorun tavsiyelerine ve yeme içme planlarına uyuyor olmak önemlidir. İlk başlarda muhtemelen sadece berrak sıvı besinlerle başlar, daha sonra diğer sıvı besinlerine, hafif yemekler ve normal yemekler sıralamasıyla devam edilir. Vücudunuza yeniden yemek yemeyi öğretiyor olacaksınız, porsiyonlar daha küçük olacak ve bütün yeme içme alışkanlıklarınızın değişmesi gerekebilir. Her şeyi ağırdan alın, doktorunuzu dinleyin ve en önemlisi vücudunuzu dinleyin.
5. Bol Su İçin
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Oldukça çok bilinen bir konudur ki, sağlıklı olmak ve susuz kalmamak için normal bir insan günde 2 litre su içmelidir. Bu konu ayrıca ameliyat sonrası için de geçerlidir. Beyin, kaslar, saç, göz ve böbrekler fonksiyonlarını iyi yapabilmek için suya bel bağlamaktadır. Mide ameliyatı sonrasında, yemek yemeyi yeniden öğrenirken yeterince su içmek zor gelecektir, özellikle ilk başlarda. bununla beraber, yeterince su içmek hayati önem taşımaktadır. Bir şişe suyu daima yanınıza almak ve ve gün boyunca zaman zaman yudumlamak oldukça faydalı olacaktır.
6. Vitaminlerinizi Alın
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Gastrik bypass malabsorbatif bir ameliyattır yani bu mide ameliyatı besinlerden alabileceğiniz yağ ve şeker emilim miktarını kısıtlamaktadır. Bununla beraber, ayrıca vitamin ve mineral emilim miktarınıda kısıtlar ki bu da hayatınızın sonuna kadar vitamin destek ürünleri almanız gerektiği anlamına gelir. Alınması gereken vitamin türü kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Herkes için uyacak tek bir vitamin olabileceği gibi, size tam olarak uyabilecek farklı vitaminler de alabilirsiniz. En önemlisi bu vitaminlerin günlük olarak alınıyor olmasıdır. Her gün bir hap almak çok bir efor gerektirmez, ne var ki, vitamin eksikliğinin etkileri zarar verici olabilir ve bu bazı durumlarda bazen ömür boyu sürebilir. O yüzden, bu sefer, kolay olan yolu tercih edin ve bütün vitaminleri zamanında alın, bunu yaptığınıza memnun olacaksınız.
7. Destek Grubuna Katılın
Bunu ameliyat öncesi yapabilir ve bütün süreç boyunca destek alabilir ya da ameliyat sonrası bir destek grubuna katılarak sonraki süreçlerle ilgili destek alabilirsiniz. Destek, gastrik bypass ameliyatı serüveninizde başarılı olmak için çok önem arz eder ve özellikle sizinle aynı süreci yaşayan insanlardan destek almak çok faydalıdır. Ameliyat olacağınız doktor yerel destek gruplarıyla ilgili bilgi sahibi olabilir ve hatta ameliyatla bağlantılı destek grupları kurmuş olabilir. Burada en önemlisi size uyan bir destek grubu bulmaktır. Bu grup size zor zamanlarınızda yardım edecek ve iyi günlerinizde de beraber kutlama yapabileceksiniz.
8. Yeniden Değerlendirin ve Vazgeçmeyin
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Yeni midenizle ve yeni hayat tarzınızla bir süre yaşadıktan sonra, biraz halsiz ve uyuşuk hissettiğiniz zamanlar olabilir. Belki de eskisi kadar kalori saymıyor, porsiyon miktarlarını artırıyor ya da yağlı yemekler yemeye başlamış ve yeniden kilo aldığınızı fark etmiş olabilirsiniz. Bu durum, gastrik bypass ameliyatının işe yaramayı durdurduğu ya da kesenin (yeni mide) genişlediği anlamına gelmez. Yeme içme ve egzersiz alışkanlıklarını yeniden değerlendirmeniz gerektiği anlamına gelir. Her zaman kilo almak için bir neden vardır ve genellikle yenilen yemek miktarının artışı ve yapılan egzersizin azalması ile olur. Bir haftalık süre boyunca yediğiniz ve içtiğiniz her şeyi ve egzersiz yaptığınız günleri ve ne kadar süre ile egzersiz yaptığınızı not etmeye başlayın. Sonrasında, yiyor ve içiyor olduğunu düşündüğünüz miktarlar ve sürelerle gerçekten de uyumlu olacak şekilde yeme/içme planınız olup olmadığını değerlendirebilecek olacaksınız. Eğer bu işe yaramazsa, o zaman belki de, yeni bir plan hazırlamak ya da bazı destek gruplarına tekrar katılmak için doktor ya da beslenme uzmanınızla yeniden iletişime geçmenizin zamanıdır. Bu durumu geriye döndürebilirsiniz. Bir kere yaptınız, tekrar yapabilirsinz!
Gastrik Bypass Mide Küçültme Ameliyatından Sonra Yeme İçme
Tedavi sonuçları kişiye göre değişiklik gösterebilir
Gastrik bypass hastaları için birkaç tane evrensel kural vardır ve ameliyat sonrası süreç için uzak durmanız gereken yiyecekler vardır.
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler
- Büyük miktarlarda yemek yemeyin
- Yemek sırasında bir şey içmeyin
- Hızlı yemeyin ve içmeyin
- Pipetle içmeyin (kişisel toleransa göre değişiklik gösterir)
Ameliyat sonrası uzak durulması gereken yiyecek ve içecekler
- Alkol
- Gazlı içecekler
- Yüksek yağ oranlı yiyecekler
- Yüksek karbonhidrat içeren yiyecekler (ekmek, pirinç, makarna vs.)
- Yüksek şeker oranlı yiyecek ve içecekler
Doktor ya da beslenme uzmanı ameliyat sonrası yeme içme planıyla ilgili yardımcı olur. Bu genellikle 4 aşamalıdır.
Aşama 1 – Berrak Sıvı
Hastanedeki iyileşme sürecinde ilk etapta azar azar berrak sıvı tüketilir. Doktor kontrolü altında küçük miktarlarda su yudumlayarak başlarsınız. Birkaç gün içinde yavaş yavaş diğer berrak sıvıları, yine küçük miktarlarda, tüketmeye başlarsınız
Doktorlar komplikasyon olmaksızın normal bir şekilde içebildiğinizi bilmelidirler. Hastaneden ayrılmadan önce berrak sıvıları içebiliyor olmak gerekmektedir.
Aşama 2 – Sıvı Diyet (Sulu gıdalar)
Eve geldikten sonra aşağı yukarı bir iki hafta sürecek sıvı diyetine başlanır. Berrak sıvılarla başlanır ve yavaş yavaş aşağıdaki diğer sıvı yiyecek çeşitlerine geçilir.
- Et suyu
- Protein tozu su karışımı
- Kafeinsiz kahve ya da çay
- Düşük yağ oranlı yoğurt
Az miktarlarda için ve ve her yudum arasında biraz ara verin. Çorba ya da yoğurt deniyorsanız içmeden önce büyük yemek parçalarını yemediğinizden emin olmak için süzgeçten geçirin.
Aşama 3 – Hafif Yemekler
Sonraki aylar için (aşağı yukarı ameliyat sonrasındaki iki-altı hafta arası), doktor size hafif yiyecekler verecektir. Aynen sıvı yiyecekler gibi, et suyu gibi hafif yiyeceklerle başlayacaksınız ve daha katı yiyecekler için tolerans geliştireceksiniz. Örnek olarak;
- Çırpılmış yumurta beyazı
- Çok hafif et ya da kıyma (tavuk ve lapa yumuşak lapa gibi balık da dahil)
- Süzme peynir
- Yulaf ezmesi, buğday ve hububat kremaları
- İçeriği inceltilmiş ezilmiş çorbalar
- Elma püresi gibi lapamsı meyveler
Aşama 4 – Normal Yemekler
Doktor ya da beslenme uzmanı genellikle ilerleme durumunuza ve diğer beslenme aşamalarındaki durumunuza göre aşağı yukarı ameliyattan 6 – 8 hafta kadar sonra normal yiyecekler yemenizi önerecektir.
Bu durumda “normal” görecelidir. Bu sizin yeni ve ömür boyu sürecek olan yeme içme planınızdır. Protein açısından yüksek ve karbonhidrat ve yağ açısından düşük olan yiyecekleri seçin. Küçülmüş olan mide yenecek yemek miktarını sınırlamaktadır. O yüzden mümkün olduğu kadar sağlıklı besinler yemeye dikkat etmek gerekmektedir. Bu yeni yeme içme planında tatlılar ve aburcubur yiyeceklere yer yoktur.
Neyse ki, (ilk başta şanssızlık gibi görülebilir!) yeni mide yağ, yüksek karbonhidrat ya da yüksek yüksek şeker oranlı yiyecekleri tolere edemeyecektir. Bu tür yiyecekleri yemek “dumping sendromu” denen sürece sebep olmaktadır.
Dumping Syndromu Nedir?
Dumping sendromu çok fazla yiyeceğin mideye hızlıca inmesi ve oradan da çok hızlı bir şekilde ince bağırsaklara geçmesi durumunda meydana gelmektedir. Bu durum en çok, yüksek yağ, karbonhidrat ve şeker içeren yemekler yendiğinde oluşmaktadır.
Dumping sendromu çok belirgin bir rahatsızlık hissine, bulantıya, mide krampına ve ishale neden olmaktadır. Ayrıca, vücudun telafi etmeye çalıştığı düşük kan şekeri semptomlarından dolayı rahatsızlık çekebilirsiniz. Bu semptomlar bayılma ya da terleme olarak ortaya çıkabilir ve bir yere uzanmanız gerekir.
Bütün hastalar dumping sendromunu yaşamazlar ve dumping sendromunu tetikleyen yiyecekler bazı kişilerde çok az etki gösterir ya da hiç etki göstermeyebilir. Fakat eğer dumping sendromu problemi yaşıyorsanız, muhtemelen sizin için iyi olmayan bir besini tüketiyorsunuz demektir.
Gastrik Bypass – Mide Küçültme Ameliyatında Uzun Vadeli Başarı İçin;
Gastrik bypass ameliyatının kendisi sadece saatler sürmektedir. Fakat sizi hayat boyu sürecek olan bir sağlıklı yemek içme alışkanlığına sürükleyecektir ki ameliyat başarılı olsun. İşte size ameliyat sonrası hayatınızın psikolojik tarafını idare edebilmek için birkaç ipucu.
Vücudunuzu Dinleyin
Daha önce de bahsedildiği gibi, dumping sendromu hoş olmayan bir durumdur. Fakat ayrıca yememeniz gereken bir şeyler yediğinize dair vücudunuzun size gönderdiği pozitif bir sinyaldir. Vücudunuzu dinleyin: vücudunuza uyum sağlamayan yiyecekleri yemeyin, sadece aç olduğunuz zamanlarda yiyin ve doymuş hissettiğinizde yemek yemeyi bırakın. Vücudunuz beyninize bilmesi gereken her şeyi söyleyecektir.
Şeytana Uymayın
Herkes için yemek yemeyi tetikleyen unsurlar farklıdır. Sizi bazı şeylere aşırı düşkün hale getiren şeylere dikkat edin. Arkadaşlarla içki içmek mi, iş yerinde öğle ya da akşam yemekleri mi? Daha fazla yemenize ya da sağlıksız içecekler tüketmenize neden olabilecek durumlardan kaçınmak için önceden plan yapın.
Yardım İsteyin
Cerrahınız ve beslenme uzmanınız gibi ameliyatınızla ilgilenmiş kişiler yardım istediğinizde yanınızda olacaktır. Bu kişileri hayatınız boyunca faydalanabileceğiniz bir kaynak olarak düşünün ve eğer bir endişeniz ya da sorunuz varsa onlara danışmaktan korkmayın.
Bir Destek Grubu Bulun
Gastrik bypass ameliyatı yeme içme alışkanlıklarında hayat boyu sürecek değişiklikler yapmayı gerektirir. Fakat bu konuda yalnız değilsiniz. İnternette, diğer gastrik bypass hastalarından tavsiyeler alabileceğiniz birçok destek grubu bulunmaktadır. Ayrıca bu konuda sizi ameliyat eden cerrah da sizin bulunduğunuz bölgelerdeki destek gruplarıyla ilgili sizi bilgilendirebilir.
Pozitif Olun
Gastrik bypass ameliyatı başlı başına ömür boyu değişikliklere neden olacak büyük bir olaydır. Yeni diyetiniz ve yaşam şeklinizle ilgili sizi destekleyecek ve ilham verecek insanları ve kaynakları bulun.
Gastrik bypass ameliyatından sonraki hayat zorlayıcı olabilir. Pozitif bir bakış açısı ve yeni diyet ve yaşam şekline uyum sağlayarak kilo verebilecek ve ameliyat sonrası sağlıklı bir yaşama geçiş yapabileceksiniz.
Önemli not: Bu içerik sadece eğitim ve bilgi verme amaçlıdır. Yetkili bir sağlık profesyoneli tarafından sağlanan tıbbi bir tavsiye, teşhis ya da tedavi değildir. Bu kılavuzda verilen içerik ve bilgiye güvenmek yalnızca sizin kendi riskinizdir. Kendi sağlık durumunuzla ilgili herhangi bir soru ya da mesele için, daima, doktor ya da sağlık profesyonelinin tavsiyelerine uyuyor olmanız gerekmektedir.
Mide Küçültme Ameliyatı Öncesi, Sonrası Beslenme ve Yapılması Gerekenler konusuyla bağlantılı, ilginizi çekebilecek diğer paylaşımlar;
- Mide Küçültme Ameliyatı Çeşitleri: Hangisi Seçilmeli, Tercih Nasıl Yapılmalı?
- Gastrik Bypass – Mide Küçültme Ameliyatı Nedir? Nasıl Yapılır? Komplikasyonları Nelerdir?
- Mide Küçültme Ameliyatının Faydaları, Riskleri ve Yan Etkileri
- Mide Yanmasına İyi Gelen Besinler | Mide Yanması Neden Olur?