Saç Dökülmesi Nedir?
Tüyler ve kıllar avuç içleri ve ayak tabanları hariç vücudun her yerinde büyürler. Birçok tüy öyle incedir ki adeta görünmezdirler. Saçlar, cildin dış yüzeyindeki kıl foliküllerinde üretilen keratin denen proteinlerden oluşmuştur. Foliküller yeni saç hücreleri ürettikçe, eski hücreler yılda 15 cm hızında cildin yüzeyinden dışarı doğru itilirler. Gördüğünüz saçlar aslında ölmüş bir keratin hücreleri dizisidir. Ortalama yetişkin birinin kafasındaki saç sayısı 100.000 – 150.000 civarındadır ve günde 100 taneye kadar saç dökülmesi normal karşılanır. Saç fırçasında birkaç saç tanesi bulmak önemli bir durumu işaret etmez.
Herhangi bir zamanda, kişinin kafa derisindeki saçların %90′ ı büyüyor durumdadır. Her folikülün yaş, hastalık ve geniş çeşitlilikte diğer faktörlerden etkilenen kendi yaşam döngüsü vardır. Bu yaşam döngüsü üç aşamaya ayrılmıştır.
Saçın Yaşam Döngüsü
1. Anajen faz: 2 ila 6 yıl arası süren etkin saç uzaması
2. Katajen faz: 2-3 hafta süren geçici saç uzaması
3. Telojen faz: 2-3 ay süren dinlenme fazı; dinlenme fazının sonunda saçlar dökülür ve yeni saçlar dökülenlerin yerini alır ve büyüme döngüsü yeniden başlar.
İnsanlar yaşlandıkça, saç büyüme oranları yavaşlar.
Saç Dökülmesi Tipleri Nelerdir?
Saç dökülmesinin birçok çeşidi vardır. Alopesi olarak da adlandırılır.
İnvolüsyonal alopesi: Yaşla birlikte saçların gittikçe incelmesi olan doğal bir durumdur. Daha fazla saç folikülü dinlenme fazına girer ve kalan saçlar daha kısa ve sayı olarak az olur.
Androgenetik alopesi: Hem kadınları hem de erkekleri etkileyen genetik bir durumdur.
Bu sorunu yaşayan erkeklerde erkek tipi saç dökülmesi olarak adlandırılır. Bu erkekler onlu yaşlarının sonunda ya da yirmili yaşlarının başında saç dökülmesi sıkıntısı yaşamaya başlayabilirler. Alın çizgisinin geri çekilmesi ve saçın tepeden ve alın bölgesinden aşamalı olarak kaybolması olarak nitelendirilir. Bu problemi yaşayan kadınlarda kadın tipi saç dökülmesi olarak adlandırılır. Fakat kadınlar 40’lı yaşlarına gelene kadar saçlarında fark edilebilir bir seyrelme yaşamazlar. Tepe bölgesinde en geniş olmak üzere tüm kafa derisinde genel bir seyrelme olarak deneyimlerler.
Saçkıran (Alopecia areata): Saçkıran birdenbire başlar ve çocuklar ve genç yetişkinlerde düzensiz saç kaybına sebep olur. Bu durum tamamen kel kalmayla sonuçlanabilir.
Fakat saçkıran problemi yaşayan insanların %90′ ında saçlar birkaç yıl içinde geri gelir.
Alopecia universalis: Kaşlar, kirpikler ve cinsel organ çevresindeki kıllar da dahil olmak üzere bütün vücut kıllarının dökülmesine sebep olur.
Trikotilomani: En çok çocuklarda görülür. Trikotilomani, kişinin kendi saçlarını tutup koparması durumunu niteleyen psikolojik bir rahatsızlıktır
Telogen effluvium: Saçın büyüme dönemindeki değişiklikler sebebiyle oluşan saç derisi üzerindeki geçici seyrelmedir.
Çok sayıda saç aynı anda dinlenme dönemine girer. Bu da saç dökülmesi ve seyrelmesine sebep olur.
Scarring alopecias: Saçta kalıcı dökülmeyle sonuçlanır. Selülit, folikül kökü iltihabı ve akne gibi Inflamatuar (iltihaplı) deri hastalığı ve lupusun bazı çeşitleri ve liken planus gibi diğer deri hastalıklarıdır ve saçın kendini yenileme kabiliyetini yok ederek skarlı bir bölge oluşmasıyla sonuçlanır. Sıcak saç şekillendirme, saçın çok sıkı örülmesi ve saçın çekilmesi de ayrıca kalıcı saç kaybı ile sonuçlanabilir.
Saç Neden Dökülür?
Neden belirli saç foliküllerinin diğer saçlardan daha kısa bir büyüme periyoduna göre programlandığı bilinmemektedir. Bununla beraber, saç dökülmesini etkileyen birçok faktör vardır. Peki saç neden dökülür? Saç dökülmesinin nedenleri;
Hormonlar: Androjen (erkeklik hormonu) hormonunun anormal seviyesi saç dökülmesine sebep olabilir. (Normal olarak hem erkekler hem de kadınlar tarafından üretilir.)
Genler: Hem erkeğin hem de kadının ebeveynlerinden gelen genler, kişinin erkek ya da kadın tip saç dökülmesine yatkınlığını etkileyebilir.
Stres, hastalık ve çocuk doğurma: Bu etkenler geçici saç dökülmesine sebep olabilir. Mantar hastalığı da ayrıca saç dökülmesine sebep olabilir.
İlaçlar: Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, kan incelticiler, kan basıncını kontrol altında tutmak için kullanılan beta-adrenerjik blokerler ve doğum kontrol hapları da dahil olmak üzere bazı ilaçlar geçici saç dökülmesine sebep olabilir.
Yanıklar, yaralanmalar ve X-ray ışınları: Geçici saç kaybına sebep olabilirler. Bu gibi durumlarda, yara izi oluşmadığı sürece zedelenme düzelir ve normal saç uzaması genellikle geri döner. Fakat yara ortaya çıktığında saç asla tekrar büyümez.
Otoimmün hastalıklar: Bu hastalıklar saçkırana sebep olabilirler. Saçkıranda, bağışıklık sistemi bilinmeyen sebeplerle hızlanır ve saç foliküllerini etkiler. Saçkıran problemi yaşayan insanların çoğunda, saçlar tekrar büyürler. her ne kadar ilk başlarda geçici olarak çok ince ve daha açık renkte olasalarda ilerleyen zamanlarda saçların normal rengi ve kalınlığı geri gelir.
Estetik işlemler: Şampuanla çok sık saç yıkamak, perma yapmak, ağartma işlemleri ve saç boyatma gibi uygulamalar saçı kolayca kırılan ve zayıf bir hale getirerek genel saç seyrelmesine neden olabilir. Saçı sıkı örmek, roller ya da sıcak bukle yapıcı kullanmak ve çok sıkı bukleli saçlarda saç tarağı kullanmak ta ayrıca saçı kırabilir ve zarar verebilir. Ancak bu uygulamalar kelliğe sebep olmaz. Birçok durumda problemin kaynağı ortadan kaldırılırsa saç normal olarak tekrar büyümeye devam eder. Yine de, saça ya da saç derisine yapılan şiddetli hasar bazen kalıcı kel alanların oluşmasına sebep olur.
Hastalıklar: Tiroid hastalığı, lupus, diyabet, demir eksikliği, yeme bozuklukları ve kansızlık saç dökülmesine sebep olabilir. Çoğu durumlarda, lupusun bir türü olan yara izi liken planus ya da foliküler bozukluklar olmadığı sürece altta yatan hastalık tedavi edildiğinde saçlar geri gelirler ve uzamaya devam ederler.
Diyet: Düşük protein diyetleri ya da aşırı kalori kısıtlayıcı diyetler de ayrıca geçici saç dökülmesine sebep olabilir.
Saç neden dökülür, saç dökülmesi tipleri nelerdir konusuyla bağlantılı, ilginizi çekebilecek diğer paylaşımlar;
- Erkeklerde Saç Dökülmesini Yavaşlatan Tedaviler
- Omega 3′ ün Saça Faydaları, Saç Uzamasına ve Dökülmesine Etkileri
- Saç Dökülmesine Karşı İyi Gelen Yağlar | Doğal Bitkisel Çözüm Olarak Uçucu Yağ Kullanımı
- Çay Ağacı Yağı: Saça Faydaları, Nasıl Kullanılır | Saç dökülmesi İçin Yağ Karışımları
- Lavanta Yağının Saça Faydaları ve Kullanımı 14 Adımda Saç Bakımı İçin Nasıl Uygulanır
- Proteinin Saça ve Saç Uzamasına Faydaları: Hangi Protein Saç İçin Daha Faydalıdır?